یادداشت مرضیه‌بانو

        موارد قابل توجهی از اخبار جعلی در دوره همه‌گیری کرونا شکل گرفت و فراگیر شد. نگرانی از این موضوع، سازما‌ن‌های جهانی را برآن داشت که اقداماتی را برای مقابله با این پدیده در پیش بگیرند. یکی از این اقدامات که توسط یونسکو در سطح جهانی انجام شد، تدوین و انتشار کتاب پیش روست که حاوی طرح درس آموزشی برای مقابله با اخبار جعلی است.

✔️ مخاطب اول این کتاب کسانی هستند که در کسوت آموزگار در زمینه روزنامه‌نگاری، اخلاق رسانه، راستی آزمایی، سواد رسانه و موارد مشابه قرار دارند. برای این دسته از مخاطبان، در پایان هر درس سرفصل‌هایی با عناوین اهداف، نتایج، چارچوب درس  و تکالیف پیشنهادی متناسب با محتوای هر درس ارائه شده است.

✔️ مخاطب دوم کتاب همه کسانی هستند که علاقه‌مند به فراگیری مباحثی مرتبط به مقابله با اخبارجعلی، اطلاعات غلط و راستی‌آزمایی هستند.

✔️ کتاب، هفت درس دارد:

🌱 در درس اول به این سوال پرداخته می‌شود که چرا حقیقت، اعتماد و روزنامه نگاری اهمیت دارند.

🌱 در درس دوم اطلاعات مفیدی درباره سه مفهوم اطلاعات غلط، گمراه کننده و مضر ارائه و مقوله‌های اختلال اطلاعاتی شرح داده شده است.

***نکته‌ای که در مورد این مقاله مطرح است این است که به نظر می‌رسد در ترجمه، معادل‌های فارسی با توضیحات همخوانی ندارند البته چون معادل انگلیسی اطلاعات غلط و گمراه کننده درج نشده نمی‌توان ارزیابی قطعی داشت.

🌱 در درس سوم از چالش‌هایی صحبت می‌شود که پیامدهای اختلال اطلاعاتی در عصر دیجیتال است و در این زمینه بر مزیت‌های شکل گیری "روزنامه نگاری شبکه‌ای مخاطب محور" تاکید می‌شود.

🌱  تاکید درس چهارم بر این است که سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی از راه‌های مقابله با اطلاعات غلط و گمراه‌کننده است.

🌱 هدف درس پنجم ارائه آموزش‌ها برای تشخیص حقیقت ادعاها و راستی آزمایی است. تاریخچه راستی ازمایی، معنای راستی‌آزمایی، دلایل رشد راستی آزمایی در دو دهه اخیر و همچنین نمونه‌هایی از سازمان‌های راستی آزمایی در جهان از مطالب طرح شده در این درس است.

🌱 درس ششم برای کمک به راستی آزمایی منبع اصلی اطلاعات دیجیتال آنلاین طراحی شده است.در ادامه این درس، دستورالعمل‌ها و ابزارهایی برای راستی آزمایی در این کتاب ذکر شده است.

🌱  در درس هفتم اشاره می‌شود که در عصر رسانه‌های اجتماعی، گاهی روزنامه نگاران و دیگر ناشران آنلاین عمداً هدف قرار می‌گیرند و اقداماتی مانند کمپین‌های ساختگی برای گمراه کردن و گیج کردن روزنامه نگاران به کار می‌رود. در این درس راهکارهایی برای آن ارائه شده است.

✔️ در مجموع کتاب برای آموزش در این حوزه مفیدتر است ولی اگر هدفتان صرفا فهم موضوع است به نظرم این کتاب در اولویت نیست.

جزئیات بیشتر محتوا را در بخش پیشرفت‌ها و حین مطالعه نوشته‌ام. 🙏🏻