یادداشت مسعود آذرباد

        اگر رمان زایو را خوانده باشید، جهان داستان و شخصیت حافظ، قهرمان اصلی داستان برایتان ملموس و آشنا است.
داستانی که در دهه سوم قرن پانزدهم ه.ش می‌گذرد و روایتی معمایی را در دنیایی علمی‌تخیلی به تصویر کشیده است.
نکته مهم کتاب ایذا، فضای تیره آن به نسبت زایو است. هر قدر زایو جهانی با رنگ‌های شاد و اتفاقات هیجان‌انگیز و پشت سر هم است جهان ایذا، جهان تفکر و تیرگی است. جهانی که قرار نیست همه‌ چیزش گل و بلبل باشد اما خب بنا هم ندارد ناامیدی را در وجود آدمی پررنگ کند.
ایذا جهانی است که به سمت واقع‌بینی می‌رود و از این جهات تفاوت اصلی‌اش با زایو است.
البته این را هم بدانيد ایذا فقط در جهان خود با زایو مشترک است و قهرمان قصه و خط روایی آن متفاوت از زایو است.
در ایذا، می‌توان در برخی جهات پخته‌تر شدن نویسنده را دید. پخته شدنی که هم از نظر محتوایی است و هم فرمی.
[  ] به همه دوست‌داران ادبیات علمی‌تخیلی ایرانی، پیشنهاد می‌کنم مطالعه این کتاب را از دست ندهند.