یادداشت کتاب‌فام

        ۸۶ صفحه در ۲ ساعت و ۲۰ دقیفه.
‌
کافه مترادف با جامعه مصر و به‌طور کلی جهان عرب است و کافه‌های مصری مکان‌های آشفته‌ای برای بحث‌های غیررسمی و خام هستند. تصویر دیکتاتورها و مردان نظامی فاسد که کشور را از دفاتر دودآلود مشرف به رود نیل کثیف و آلوده اداره می‌کنند، در ادبیات مصری مشهور است و یکی از آثاری که در به تصویر کشیدن این تخلیه اجتماعی یک سروگردن بالاتر از دیگران می‌ایستد، «کافه کرنک» است که اضطراب، عدم اطمینان و سرخوردگی را که اغلب با گذار سیاسی و انقلاب در مصر همراه است، عیان می‌سازد. «کافه کرنک» در حقیقت بستری‌ست که محفوظ بر آن، پیامدهای انقلاب ۱۹۵۲ مصر را که منجر به سرنگونی دیکتاتور وقت پادشاه فاروق شد، آشکار می‌کند. «محفوظ» دوره پس از کودتای «ناصر» در ۱۹۵۲ تا اواخر دهه ۱۹۶۰ و شکست از اسرائیل در جنگ ۶روزه ۱۹۶۷ را دنبال می‌کند. کتاب به سرعت به مسیر داستان انقلابی از دست رفته و مورد سوءاستفاده قرار گرفته وارد می‌شود و «محفوظ» یک راوی ناشناس را به کار می‌گیرد تا داستان دو فعال سیاسی، بازداشت و شکنجه‌ی آن‌ها توسط رژیم پس از انقلاب را بررسی کند. داستان‌های آن‌ها با هزاران کودک انقلاب صحبت می‌کند که گرانش آن را دست اول تجربه کردند.
‌
گفتگوهای سیاسی در «کافه کرنک» موشکافانه و تقریبن زمزمه‌وار هستند و خواننده بازوی بلند نهاد امنیتی را به‌خوبی حس می‌کند و همچنین تراژدی انقلابی که خودش را می‌بلعد، و نیز دوره پس از کودتای «ناصر» در ۱۹۵۲ تا شکست از اسرائیل در جنگ ۱۹۶۷، تضمین می‌کند که داستان در عین کوتاهی‌اش، به اندازه و به‌قاعده است.
‌
در میان همه تحولات سیاسی و تغییرات اجتماعی، آن‌چه که در جامعه مصر ثابت باقی می‌ماند، کافه است: تصویرسازی‌های «محفوظ» از زندگی کافه‌ای، از یک مرکز فرهنگی صحبت می‌کند که در آن آداب‌ورسوم سیاسی و اجتماعی جامعه مصر مبادله، تکمیل و سازماندهی می‌شود.
البته «محفوظ» در این‌جا پرتره‌های شخصیتی بسیار کاملی نمی‌کشد، اما احساسات مردم، به‌ویژه غرور ملی‌گرایانه تقریبن کور و اعتقاد راسخ آن‌ها را منتقل می‌کند که مصر از نظر نظامی شکست‌ناپذیر است، حتی زمانی‌که آنها به‌طور کامل از چیزی که دولت حمایت می‌کند، حمایت نمی‌کنند.
«محفوظ» تعلیق فوق‌العاده‌ای در مورد عاقبت میهمانان همیشگی کافه ایجاد می‌کند و هم‌زمان نگاهی ریزبینانه به فشارهایی می‌اندازد آن‌زمان که آنان در تلاشند برای زندگی کردن و انجام آن‌چه که می‌پندارند درست است. با آشکار شدن انواع شکنجه‌های جوانان، تابوهای جامعه آشکار می‌شود و ایمان جوانان به آینده انقلاب ۱۹۵۲ مورد آزمایش قرار می‌گیرد.