یادداشت مرضیه‌بانو

        کتاب "اسفار کاتبان" کتابِ خوبِ خاصِ عجیبی بود. انگار کتاب از همان اول با یک بخش خاص مغز که عاشق فهمیدن چیزهای سخت است، ارتباط می‌گیرد 🙂 و همین نکته بیشترین لذت از خواندن کتاب را در مخاطب ایجاد می‌کند.

ویژگی متمایز کتاب، شیوه روایت خاص آن است. شیوه روایت کتاب غیرخطی است و رخدادها در ترکیب پیچیده‌ای در دو زمان مختلف روایت می‌شوند. من چندین روز به آن فکر کردم و باز هم مایلم به این شیوه فکر کنم و دوباره یا چندباره کتاب را بخوانم.


ایده اصلی کتاب "رجعت" است. رجعت برای بازنویسی و کتابت یک رساله که این موضوع در کنار رخداد دیگری یعنی همکاری پسر مسلمان و دختر یهودی بر روی یک تحقیق مطرح می‌شود. تحقیق آن‌ها درباره نقش قداست در جوامع است و خود این موضوع و تلاش برای پیشبرد آن، دامنه‌ای از رخدادهای کتابت شده و نشده را پیش روی مخاطب می‌‌گذارد و متعاقب آن رخدادهای دیگری به وقوع می‌پیوندد.

از نقاط مثبت کتاب، موضوع آن است. موضوع اصلی کتاب متفاوت از امور روزمره است در عین حال که چاشنی عشق هم دارد. دست‌ کم من کتابی با این موضوع تا حالا نخوانده بودم. انتخاب چنین موضوعی نیازمند دانش و فهم و تسلط بر تاریخ و ادبیات است که خسروی از عهده  آن به خوبی برآمده است.

فضای رخدادها، توصیفات اشیا، مکانها، اشخاص و حوادث بخصوص بخش‌‌های مربوط به قرون گذشته، بسیار جالب و خواندنی از کار درآمده و زبان استفاده شده کاملا شبیه آثار همان دوره‌های تاریخی است که مجددا تسلط نويسنده را نشان می‌دهد.

از دیگر موضوعات جالب برای من توضیح دیدگاه های نژادپرستانه یهودی‌ها در بستر حوادث داستان بود.

اما شروع کتاب به نظرم کمی سخت است و باید صبور باشی تا جریان داستان دستت بیاید و اگر متوجه نشدی، زود دلسرد نشوی.

به نظرم بعضی جاها مخصوصا رابطه زلفا جیمز و سلیمان خان در انتهای داستان توصیفات زیادی داشت و گاهی خسته کننده بود

نکته دیگر که برایم جالب و متفاوت بود خنثی بودن شخصیهاست. آنها هیجانات و عواطف پرشوری ندارند. حتی عشق بسیار ملایم تصویر می‌شود و مرگ یا سربریدن و گریه‌های دائمی به گونه‌ای نوشته شده که آرام است و به تبع مخاطب هم هنگام خواندن آرام است. انگار ما فقط موظف به خواندن و آگاهی و تماشای رخدادها هستیم و قرار نیست درگیری احساسی با رخدادها و شخصیت ها پیدا کنیم.

آنچه نوشتم برداشت نهایی من نیست و صرفا فهم کنونی من از کتاب است...
 این کتاب را باید چندبار خواند و راجع به آن به گفتگو نشست.