یادداشت محمدرضا ایمانی

                یه نکته‌ای که تو بقیه ریویوها دیدم خلط شده بود لغت نیهیلیسم بود. ببینید نیهیلیسم تو روسیه قرن ۱۸ و ۱۹ یه بار معنایی داره متفاوت با اون بار معنایی که مثلا تو آثار نیچه هست. نیهیلیستای قرن ۱۸ و ۱۹ روسیه بیشتر شبیه پوزیتیوستای حلقه وین‌ان تا کس دیگه‌ای. نیهیلیست تو عرف اون زمان روسیه کسیه که هر معرفت دیگه‌ای غیر معرفت تجربی رو بی‌ارزش می‌دونه و این ربطی به ارزش زدایی از جهان و اینا نداره. برای نیهیلیستای روس جهان خیلی هم با ارزشه ولی نیاکان ما با «روش» اشتباهی که تو طول تاریخ پیش گرفته بودند، داشتن اونو به هدر میدادن و ما با روش درست باید از اون استفاده کنیم.
هرچند نیهیلیستای روس در آخر نیهیلیست نیچه‌ای هم هستند (دقت کنید هر انسان مدرنی از منظر نیچه نیهیلیسته حتی ما!) ولی تورگینف به هیچ عنوان تو طول رمان معنای نیچه‌ای نیهیلیسم مدنظرش نیست.