یادداشت ناصر حافظی مطلق

        نيلوفر و مرداب

1)
"نيلوفر و مرداب" عنواني است كه مترجم براي ترجمه كتاب "No Mud, No Lotus" برگزيده است. اين كتاب نوشته "تيچ نات هان" (Thích Nhất Hạnh)، راهب بودائی و فعال صلح ويتنامي، در سال 2014 ميلادي است و "علي اميرآبادي" در سال ۱۳۹۹ آن را ترجمه كرده و در نشر "بيدگل" به چاپ رسانده است. ترجمه كتاب تا تابستان سال ۱۴۰۳ به چاپ بيست و هفتم رسيده و البته ترجمه ديگري هم دارد. عنوان فرعي كتاب عبارت است از "هنر دگرگون كردن رنج‌ها".

2)
"هان" كه در سال 2022 ميلادي درگذشت، در كتاب خود رنج‌هاي فراگير انساني را به مردابي سراسر از گل‌ولای تشبيه مي‌كند كه با دگرگون كردن آن‌ها مي‌توان و بايد بسان گل نيلوفر سر برآورد. او دوگانه رنج و شادی را شبيه ساير دوگانه‌ها مكمل هم می‌داند و بر اين باور است كه براي دستيابي به يكي، بايد ديگري را هم به رسميت شناخت. به همين دليل، ژرف‌انديشي بر رنج‌ها و عوامل آن‌ها را راهكاري اساسي براي يافتن شادي برمی‌شمرد. 

3)
نويسنده به شكلي بسيار لطيف روال رايج جوامع مدرن را كه بر اساس مصرف‌گرايي و پاك كردن صورت‌مسئله رنج‌ها بناشده است، موردنقد قرار مي‌دهد و معتقد است كه هرکدام از ما يك شخص مجزا نيستيم، بلكه برآيندي از تاريخ و تبار و محيط و جامعه‌ايم و شفقت نسبت به اين خويشتن مركب و رنج‌هايش، گام اول در يافتن شفقت و مهرباني نسبت به رنج و غم سايرين است. او اگرچه دستاوردهاي فناوري و علوم انساني و پزشكي مدرن را رد نمي‌كند، اما بر اين باور است كه عميق شدن و تأمل بر رنج‌هاي خويش، به‌صورت قابل‌توجهی از نياز ما به شكل افراطي درمان‌ها و تسكين‌هاي نوين اعم از مصرف‌گرايي فراگير، محصولات فناوري، دارو و لذت‌جويي بي‌هدف خواهد كاست. 

4)
"هان" ضمن تأكيد بر مراقبه، تنفس صحيح، ذهن‌آگاهي و حال‌انديشي، راهكارهايي براي كسب شادي و لذت دروني ارائه مي‌دهد كه بر تمريناتي سرراست و ساده بناشده است. او با استفاده از استعارۀ "تير دوم" ايده خود را به زيبايي بسط مي‌دهد، با اين مضمون كه تير اول در اثر برخورد حاوي درد است و تير دوم در صورت برخورد به همان محلي قبلي، درد را نه دو برابر، كه چندين برابر خواهد ساخت. بر اين مبنا رنج‌هاي وارد به ما تير اول‌اند و نوع برداشت و تفسير ما از آن‌ها تير دوم. براي رفع درد تير دوم چاره‌اي نيست جز اصلاح برداشت‌‌ها و تفاسير ذهني از رنج. فصل پاياني كتاب او به ارائه راهكارهايي ساده و روان براي اين هدف اختصاص دارد. 

پ.ن: نقاشی روی جلد کتاب از مجموعه "نیلوفرهای آبی"، اثر نقاش فرانسوی، "کلود مونه" (Claude Monet‎)، است که در بازه سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۷ میلادی کشیده شده است.