یادداشت احسان

        کتاب اختلاف نظر دینی به طور خاص به دنبال پاسخ به این پرسش است که در برابر اختلاف نظرهای دینی رویکرد موجه معرفتی چیست؟

نویسنده در فصل اول به تشریح مسئله اختلاف نظر در معرفت‌شناسی می‌پردازد. پرسش این است که در مواجهه با اختلاف نظر آیا باید نظرمان را حفظ کنیم، تعلیق کنیم یا نظر مخالف را بپذیریم؟

در فصل دوم دو واکنش اصلی به این مسئله یعنی مصالحه‌گرایی (conciliationism) و نامصالحه‌گرایی (steadfast view) را معرفی کرده و استدلال‌ها و انتقادات مربوط به هر کدام را توضیح می‌دهد.
مصالحه گرایان معتقدند پاسخ به مسئله اختلاف نظر به این بستگی دارد که آیا از لحاظ معرفتی از طرف مقابل فروتریم، برتریم یا با او همتاییم. اگر همتاییم باید باورمان را تعلیق کنیم، اگر فروتریم باید نظر طرف مقابل را برگزینیم و اگر برتریم باید نظرمان را حفظ کنیم.
نامصالحه گرایان معتقدند اگر همتای معرفتی باشیم لازم نیست باورمان را تعلیق کنیم.

در فصل سوم به طور خاص دو رویکرد مزبور را در ارتباط با اختلاف نظرهای دینی (یعنی اختلاف نظر بین خداباوران و خداناباوران و اختلاف نظر میان ادیان) نتیجه می‌گیرد در مواجهه با تنوع ادیان رویکرد مصالحه‌گرایی تعدیل شده قابل قبول‌تر است. بنا بر این روایت اختلاف نظرهای دینی اهمیت معرفت‌شناختی دارند اما در بادی امر نمی‌توانند طرفین را از نظر معرفتی به دست کشیدن از باور خود و تعلیق داوری سوق دهند. زیرا نمی‌توان به راحتی دلیلی مستقل از مناقشه و قوی برای برتری یا همتایی معرفتی یافت.