یادداشت علی طالب‌لو

درود.
۱. به نظر می‌رسد مسئله اصالت وجود قبل از میرداماد یا به دیدگاه دقیق‌تر قبل از اشراق اساسا مطرح نبوده است و آنچه به مشائیان نسبت داده می‌شود - که ناشی از تفسیرهای مرحوم حاجی است - مبتنی بر لوازم دیدگاه‌های ابن‌سیناست (در متافیزیک) که البته محل تأمل است. مشکلی ندارد اگر کسی تبیینی دیگر از دیدگاه‌های ابن‌سینا ارائه کند مخصوصا اگر به طبیعیات شیخ نگاهی بیندازد. لکن استاد سیدان به ذکر ادعا و ارجاعش به شیخ محمدصالح مازندرانی اکتفا کرده‌اند و ادعا را مبتنی بر پارادایم‌های پژوهش فلسفی مطرح نساختند.
۲. ایشان معتقدند همین عقل محدود نیز خلاف ادعاهای صدرا را مطرح می‌کند. بخشی از نقدهای ایشان مبتنی بر تحلیل‌های عقلی است لکن عمده دلیل ایشان ناسازگاری میان ادعاهای صدرا و آیات قرآن یا روایات اهل‌بیت است. با تبیینی که ایشان به دست می‌دهند روایات نیز می‌توانند ما را در تحلیل‌های متافیزیکی یاری دهند و این روایات با ادعاهای صدرا ناسازگارند.
 

در مورد میرداماد، ایشان اصالت ماهیتی بود و صدرا هم که شاگردش بود ابتدائا اصالت ماهیت را پذیرفت و بعدها طرح اصالت وجود را پی‌ریزی کرد. اشراق هم تفسیر خودش را از مشا داشت. مشا هم اصالت وجودی بود اما به لوازم این امر علم نداشت برای همین در بحث‌هایی مثل تشکیک اصلا به وجود توجه دقیق نکرده برعکس صدرا. همین عدم توجه به لوازم باعث شد اشراق تصور کنه مشا میگه وجود و ماهیت دو چیزند و گفت نه اشیا خودشونن و ماهیتشونن و همون چیزی هستن که من با حس و شهود اون رو درک می‌کنم.

من کتاب رو ان شالله مطالعه می‌کنم و مایلم ادعاشون رو بشنوم اما بحث‌هایی که صدرا از اصالت وجود دارد بنظر من بیشترین هم‌پوشانی را با دین دارد.
@taleblou 

نخیر :)
ظاهرا فقط اثباتا بحث می‌کنند و ثبوتا راهکاری برای کشف آن ارائه نمی‌کنند.
علت اصرار ایشان بر حجیت عقل حقیقی، روایات اهل‌بیت است. بر اساس آنچه از متون ایشان خواندم احتمالا می‌دهم مراد ایشان از عقل صحیح، عقلی است که ادراکاتش با متن دین سازگار باشد. مطمئن نیستم باید تلمذ کنم و از شخص ایشان بشنون و یاد بگیرم. 

اعتبار عقل اگه بر اساس احادیث باشه، اعتبار خود احادیث از کجا میاد؟
@taleblou 

بنده موافق دیدگاه آقای سیدان نیستم، باید از ایشان سوال کنید.
اما اگر بخواهم همدلانه دفاع کنم باید بگویم که ایشان نمی‌گویند اعتبار عقل بر اساس حدیث است یعنی باید نوعی ارجاع به آن داشته باشد بلکه اگر عقل مخالف دین باشد مشخص می‌شود که آن عقل، عقل درست نیست. دین در این مقام مانند یک دلیل معرفت‌شناسانه است که می‌تواند دلایل دیگر را ارزیابی کند. این توضیح با بازگشت عقل به حدیث تفاوت دارد.
آقای سیدان خدا را با عقل ثابت می‌کنند اما برهان ایشان برهان نظم است (که برهان نیست، تبیین است) یا برهان فطرت یا امکان و وجوب با تقریر خاصی از آن.
رویکرد ایشان کاملا کلامی است. کلیاتی را ثابت می‌کنند تا به حدیث برسند و از آنجا به بعد متد پژوهشی را عوض می‌کنند.

@Mahdi_caulfield