یادداشت dream.m

        «روانشناس عارف یا عارف روانشناس، مسأله این است.»

ریویوو پیش رو درباره «کتاب سرخ» از کارل گوستاو یونگ ، کتابیه که علیرغم شهرت و محبوبیت نویسنده اش، به احتمال خیلی زیاد جزو «کمتر خوانده شده» های گودریدز فارسی خواهد بود( توی گودریدز غیرفارسی هم فقط مخاطب خاص خودش رو داره) 
چرا؟ 
چون اولا که کتاب پیچیده، سخت خوان و بسیار خاصیه که حجم، فضا، لحن و محتوای اون به هیچ وجه مورد پسند خواننده عام نیست. 
دوماً که این کتاب از نظر ظاهر فیزیکی قطع بزرگی داره، سنگین وزنه، و فایلی ازش فعلا وجود نداره، که باعث میشه خوندنش محدود و دشوار بشه. درمورد قیمت کتاب هم که اصلا صحبت نمیکنم.
ریویوویی که من براش نوشتم هم احتمالا به همین سرنوشت دچار میشه و خب این اتفاق طبیعی ایه که برای همچین کتابهایی میفته. 
علی ای حال، و برای تنویر افکار عمومی گودریدز فارسی، و کسانیکه تا همینجا هم مطلب رو خوندن بطور خلاصه عرض میکنم که: این کتاب یک دفترخاطرات از مکاشفات شخصی یونگه که اونها رو برای خودش نوشته. 
کتاب دارای یک مقدمه بسیار طولانیه که توسط ناشر اضافه شده و تمام زندگی حرفه ای یونگ و سرگذشت کتاب رو پوشش داده و بعد وارد متن اصلی که توسط یونگ نوشته شده، میشه. 
قبل از اینکه تصمیم بگیرید ادامه ریویوو رو بخونید یا اون رو اسکیپ کنید هم بگم که کتاب سرخ از نظر محتوا شباهت زیادی به «چنبن گفت زرتشت » از نیچه داره ولی فاقد ظرافت های فلسفی اون یا فراز و فرودهای رو به جلوی نثر نیچه هست. بنابراین کتاب سرخ میتونه جذاب، یا خسته کننده باشه اما شک نکنید کتاب عجیبیه.

این رو هم باز اضافه کنم که برای سهولت مطالعه و استفاده آسان خوانندگان ریویوو، مطالب رو تیتر بندی و شماره گذاری کردم. امیدوارم مفید باشه.و اگر می‌بینید بعضی مطالب تکرار شدن، به دلیل اهمیت اونهاست.
......
⭐️ یونگ که بود؟
کارل گوستاو یونگ (1961_1875) روانپزشک و روانکاو سوئیسی و کسی بود که چندین نظریه تاثیرگذار در روانشناسی ارائه داد. یونگ در سال 1895 برای تحصیل در رشته پزشکی وارد دانشگاه بازل شد و در سال 1900 مدرک خود را دریافت کرد. او تصمیم گرفت در روانپزشکی تخصص بگیرد، رشته ای که به گفته او، در آن زمان به طور کلی مورد تحقیر قرار میگرفت. در سال 1900، یونگ در بیمارستان روانی Burghölzli بخشی از دانشگاه زوریخ شروع به کار نمود و در سال 1902 مدرک پزشکی خود را از آنجا زیر نظر مدیر آن، یوگن بلولر (1857-1939)، روانپزشک برجسته سوئیسی، دریافت نمود. کار پژوهشی یونگ بر تئوری های اسکیزوفرنی (اصطلاح ابداع شده توسط Bleuler) و عقده های روانی، مورد توجه زیگموند فروید، بنیانگذار روانکاوی قرار گرفت. بین سال های 1907 و 1912، یونگ تبدیل به همکار نزدیک فروید شد؛ بطوریکه محتمل ترین جانشین او به عنوان رهبر جنبش روانکاوی بشمار می‌آمد. با این حال، مدتی بعد بعلت اختلاف نظر در مورد ماهیت روان و ناخودآگاه، آن دو از هم جدا شدند.
یونگ فروید را متهم به جزم اندیشی در تقلیل همه مشکلات روانی به مسائل جنسی کرد و فروید یونگ را متهم به تسلیم شدن در برابر اندیشه های عرفانی کرد. یونگ پس از جدایی از فروید، به توسعه سیستم متمایز روان‌شناسی تحلیلی خود که به «نظریات یونگی» شهرت دارند ادامه داد، و آنها را که از طریق تجربیات شهودی دریافت نموده بود در «کتاب سرخ» ثبت و توضیح داد. این دانشمند در طول عمر 85 ساله خود آثار بسیاری از جمله «انسان و سمبل هایش»، «تحلیل رویا»، «پاسخ به ایوب» و «کتاب سرخ» را خلق کرد که همگی در روانپزشکی، مردم شناسی، باستان شناسی، ادبیات، فلسفه و مطالعات دینی بسیار تأثیرگذار بوده و هستند.

⭐️یونگ چه کرد؟ یا تأثیر یونگ بر روانشناسی چیست؟
1- مهمترین کاری که یونگ انجام داد بنیانگذاری «روانشناسی تحلیلی» بود. او این رشته را به عنوان نقطه مقابل روانکاوی زیگموند فروید توسعه داد. در حالی که فروید بر نقش امیال جنسی سرکوب شده در روانشناسی انسان تأکید می کرد، یونگ به کاوش گسترده تری در ناخودآگاه، از جمله معنویت و اسطوره، تاکید داشت.
 2- کار مهم دیگر یونگ، معرفی «ناخودآگاه جمعی» بود. او این مفهوم را معرفی کرد، که به عقیده وی بخشی از ضمیر ناخودآگاه مشترک همه انسان ها، و حاوی خاطرات و کهن الگوهای مشترک در همه فرهنگ ها و جوامع، جهانی و موروثی است؛ و بر رفتار و تفکر انسان تأثیر می گذارد. 
3-معرفی «آرکی تایپ ها» یا «کهن الگوها» دیگر کار مهم یونگ می باشد. او نمادها یا مضامین جهانی ای را در روان انسان شناسایی کرد که آنها را کهن الگو می نامید. بعضی از مهمترین این مفاهیم عبارتند از: خود ( نماینده وحدت شخصیت )، قهرمان (با شعار خواستن توانستن است)، مادر(وجهی از انسان که به طور مداوم از دیگران حمایت و برای آنها فداکاری می‌کند)، سایه( جنبه های تاریک ناخودآگاه )، نقاب یا پرسونا( ماسکی که ما آن را برای جامعه و اطرافیان بر صورت خود می‌زنیم تا دیگران تصور منفی از ما نداشته باشند) و آنیما/آنیموس (وجه زنانه مرد و وجه مردانه زن) که در رویاها، هنر، مذهب و اسطوره ها ظاهر می شوند. 
4- تاکید بر «فردگرایی» و یکپارچگی در روانشناسی از دیگر فعالیت های مهم یونگ می باشد. او معتقد بود هدف زندگی انسان دستیابی به «فردیت» است، فرآیندی از ادغام جنبه های مختلف «خود» برای دستیابی به تمامیت روانی و تعادل. این فرایند شامل آشتی بخش های خودآگاه و ناخودآگاه ذهن است.
 5- عمل مهم دیگر یونگ «مطرح ساختن تئوری شخصیت»است. یونگ مفاهیم درونگرایی و برونگرایی را نیز توسعه داد، که توضیح می دهد که آیا فرد بیشتر به دنیای درون خود گرایش دارد یا دنیای بیرون. کار او زمینه ساز شاخص مایرز-بریگز (MBTI)، یک ابزار محبوب ارزیابی شخصیت است. گونه شناسی یونگ شامل دو نگرش (برون گرایی و درون گرایی) و چهار کارکرد (تفکر، احساس، حس و شهود) است. 
 6- معرفی ایده «همزمانی» نیز از کارهای مهم یونگ است. یونگ ایده همزمانی را معرفی کرد، این باور که رویدادها به طور معنی داری همزمان هستند، حتی اگر به طور علّی به هم مرتبط نباشند، که نشان دهنده ارتباط عمیق تری بین ذهن و دنیای بیرونی است. 
7- در آخر مطرح ساختن اهمیت «سایه» در روانشناسی فرد را میتوان از کارهای مهم یونگ برشمرد. یونگ بر اهمیت رویارویی با سایه، بخش ناخودآگاه شخصیت که شامل ضعف ها، امیال و غرایز سرکوب شده است، تاکید کرد. ادغام سایه در آگاهی برای رشد شخصی و درک خود ضروری است. 
مهم است بدانید نظریه‌های یونگ بر لایه‌های عمیق و اغلب ناخودآگاه روان، اهمیت نمادها و اسطوره‌ها و پیگیری تعادل و تمامیت در رشد روانی تأکید دارند و به ویژه در زمینه‌هایی که تلاقی روان‌شناسی، فرهنگ و معنویت را بررسی می‌کنند، تأثیرگذار باقی می‌ماند.

⭐️«کتاب سرخ» یونگ چیست ؟ یا این ریویوو درباره چه کتابی است؟
«کتاب سرخ» اثر کارل گوستاو یونگ، یکی از شاخص ترین و اسرارآمیزترین آثار تاریخ روانشناسی محسوب می‌شود. این کتاب که با نام «Liber Novus» نیز شناخته می شود، دارای یک جلد بزرگ قرمز چرمی است که یونگ از سال 1914 تا 1930 روی آن کار کرد، اما تا سال 2009 منتشر نشده بود. این کتاب یک اثر عمیقا شخصی و نمادین است که اساساً تصویری از رویارویی خود یونگ با ضمیر ناخودآگاهش را به خواننده ارایه می‌کند.
یونگ از 11 سالگی یادداشت های روزانه می نوشت. اما کتاب سرخ او فرصتی بود تا تمام تجربیات گذشته خود را در یک اثر واحد جمع کند. در اواخر دهه 30 زندگی‌اش، یونگ از صحافی خواست که برای او یک کتاب بزرگ چرمی قرمز رنگ با صفحات سفید بسازد و سپس آن را با یک سری کاوش های ذهنی خود پر کرد. اینها از نوشته های روزانه عمیقاً خصوصی تا فرآیند نوشتن آزاد که او آن را «تخیل فعال» نامید را دربرداشت. او این کتاب را «رویرویی با ناخودآگاه » نامید.
یونگ 16 سال روی کتاب سرخ کار کرد. او در نسخه خطی جلد چرمی قرمز کاملاً با دست نوشت و صفحات آن را با خوشنویسی رسمی دقیق گوتیک خود آراست. او همچنین تصاویر پرجزئیات خود را نیز در آن گنجاند . هنر و دقت بسیار بالای  این کتاب آنچنان است که با هنر نقاش و شاعر برجسته بریتانیایی «ویلیام بلیک» مقایسه می‌شود. 
یونگ کار بر روی کتاب سرخ را به عنوان نوعی درمان، و در یک دوره بحران شخصی آغاز کرد. او قبلاً به عنوان یک روانکاو بسیار موفق حرفه ای در شغل خود تثبیت شده بود، اما احساس می کرد ارتباطش را با روح درونی خود از دست داده است. بنابراین کتاب سرخ را فرصتی برای ارتباط مجدد با روان درونی خود و فرصتی برای گفتگو با روح خود یا «روح اعماق» می دانست. در طول این دوره از خود تحلیلی عمیق و شدید، یونگ به تصویرسازی رویاهای خود پرداخت، حالت های مراقبه ای و خلسه مانند را تجربه و برای القای توهم مواد مخدر مصرف کرد. نتیجه در نهایت مجموعه ای از موجودات سورئال و گاهی هیولاوار بود که یونگ درباره آنها نوشت و با تصاویر بسیار دقیق ترسیم کرد .
اگرچه یونگ این کتاب را مهم ترین اثر تمام دوران حرفه ای خود نامید، اما آن را پنهان نگه داشت. به این دلیل که یکی از بزرگ‌ترین ترس‌های او این بود که خوانندگان فکر کنند او کاملاً دیوانه است، همانطور که در پایان کتاب می‌نویسد: «از دید ناظر سطحی، این ها دیوانگی به نظر می‌رسد.» پس از مرگ یونگ، وارثان او کتاب را تا سال 1984 به دلیل ناقص بودن، در صندوق امانات بانکی مخفی کرده بودند. آنها نیز می‌ترسیدند که این کتاب شهرت علمی این روانکاو را از بین ببرد. حتی امروزه نیز تعداد انگشت شماری از مردم نسخه اصلی را دیده اند. 
نهایتا خانواده یونگ به سونو شامداسانی، استاد تاریخ در دانشگاه کالج لندن اجازه دسترسی انحصاری به کتاب سرخ را دادند. شمداسانی سیزده سال بعد را صرف تکمیل این جلد کرد که در سال 2009 منتشر شد و اکنون در دسترس عموم قرار دارد.
 «کتاب سرخ» فقط یک متن روانشناختی نیست، بلکه یک سفر معنوی و فلسفی است که بینشی عمیق از روان یونگ و توسعه ایده های کلیدی او ارائه می دهد که شاکله کل مجموعه آثار او را شکل می دهد.

⭐️در «کتاب سرخ» یونگ چه می‌خوانیم؟
 «کتاب سرخ» به دو بخش اصلی تقسیم می شود: متن و تصاویر. 
1- متن کتاب با ترکیبی از خط و تایپ گوتیک نوشته شده و روایتی استادانه از رویاها، خیالات و مکاشفات یونگ است. یونگ این تجربیات معنوی را به شکل یک سلسله گفت و گو با چهره هایی از ناخودآگاه اش مانند پیرمرد خردمند، کودک و آنیما (جنبه زنانه روان او) ارائه نموده است. تصاویر و زبان کتاب از نظر نمادگرایی غنی هستند زیرا به شدت از اساطیر، مذهب و کیمیاگری نشأت می‌گیرند.
 2- آثار هنری یونگ در «کتاب سرخ» به اندازه متن کتاب قابل توجه هستند زیرا حاوی بسیاری از ماندالاها، نقاشی های پیچیده و سایر نقاشی های نمادینی اند که کاوش های روانشناختی یونگ را به شکل بصری نشان می دهند. خواننده کتاب نباید به این تصاویر صرفاً به چشم چند نقاشی نگاه کند، زیرا برای درک سفر درونی یونگ مطالعه و توجه به آنها ضروری می باشد.

⭐️مضامین اصلی «کتاب سرخ» یونگ چه هستند ؟
 1- مضمون و بینش هسته ای روانشناختی در «کتاب سرخ» درباره فردیت است، فرآیندی که طی آن فرد از واقعیت روانشناختی منحصر به فرد خود آگاه می شود. سفر نمادین یونگ در این کتاب منعکس کننده تلاش او برای یکپارچه کردن جنبه های مختلف روانش است که منجر به توسعه نظریه های او در مورد ناخودآگاه جمعی، کهن الگوها و اهمیت تعادل ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه می شود. 
2- این کتاب همچنین به مفهوم «سایه» می‌پردازد، بخش‌های تاریک‌تر و سرکوب‌شده‌ای از روان که برای یکپارچگی روان‌شناختی نیاز به تایید و  ادغام دارند. این مضمون را می توان در تمام گفتگوهای یونگ با چهره های درونی اش در کتاب مشاهده کرد.
3- رویارویی با ناخودآگاه مضمون اصلی دیگر در کتاب سرخ می‌باشد. یونگ در این کتاب عمدتاً به طور فعالانه با ضمیر ناخودآگاهش درگیر است. او رویاها، خیالات، مکاشفات و خواب‌های خود را ضبط و بعد بررسی کرده و آنها را به عنوان ارتباطاتی از ناخودآگاه دیده است که باید شناخته و درک و سپس در زندگی بطور آگاهانه ادغام شوند. 
 4- ایده «خود»؛ خود در روانشناسی یونگ نمایانگر کلیت روان است که هر دو جنبه خودآگاه و ناخودآگاه را شامل می شود. یونگ در این کتاب اغلب به خود به عنوان نیروی هدایت کننده در فرآیند فردیت اشاره می کند که فرد را به سمت کامل شدن روانشناختی سوق می دهد.
 5- برخورد با چهره های کهن الگویی؛ یونگ در کتاب سرخ با چهره های کهن الگویی مانند فیلمون (که نشان دهنده خرد و راهنمایی است)، و سالومه(که تجسم آنیما/جنبه زنانه در روان یک مرداست) برخورد و گفتگو میکند. این تجربیات، کلیدی برای درک او از ناخودآگاه جمعی هستند.
6- تخیل اسطوره ای؛ یونگ برای بیان تجربیات خود از سبک اسطوره‌ای استفاده می‌کند و اسطوره‌شناسی، مذهب و نمادگرایی را در هم می‌آمیزد. او معتقد است که مطالب ناخودآگاه شخصی و جمعی اغلب در قالب نقوش اساطیری ظاهر می شود که می تواند منبع بینش و شفا دهنده باشد. 
7- نقش خلاقیت و هنر؛ استفاده از خلاقیت در کار یونگ در «کتاب سرخ» نقش اساسی دارد. او نقاشی می کند، می نویسد و خلق می کند تا راهی برای شکل دادن به تجربیات درونی خود بازیابد. یونگ خلاقیت را وسیله ای حیاتی برای بیان و درک ناخودآگاه می داند.
 8- آشتی اضداد؛ یک موضوع تکراری در «کتاب سرخ» نیاز به آشتی دادن متضادهای درون روان است، مانند روشنایی و تاریکی، خوب و بد، مردانه و زنانه. یونگ معتقد است که سلامت روانی از حفظ تنش بین این اضداد و یافتن راهی میانه که آنها را یکپارچه می کند ناشی می شود. 
 9- مضامین مذهبی و معنوی؛ کاوش یونگ در این کتاب مملو از تصاویر مذهبی و معنوی است. او اغلب از سنت‌های عرفانی مسیحی، گنوسی و دیگر عرفان‌ ها اقتباس کرده که نشان‌دهنده اعتقاد او به اهمیت معنویت در رشد روانی است.
 10- قدرت رستگاری رنج؛ یونگ با این ایده دست و پنجه نرم می کند که رنج بخشی اجتناب ناپذیر از تجربه انسان است و مواجهه مستقیم با آن می تواند به دگرگونی منجر شود. او رنج را راهی برای درک عمیق‌تر خود و رشد شخصی می‌داند.

⭐️ چرا «کتاب سرخ» یونگ مهم است؟
این کتاب به چند دلیل مهم است: 
1-بینش روانشناختی؛ زیرا این کتاب سفر شخصی یونگ به اعماق ناخودآگاهش را مستند می کند.
 2- مکاشفه شخصی:این کتاب نگاهی صادقانه به روان یونگ در یک دوره بحران شخصی شدید انداخته و مبارزات، ترس‌ها و دیدگاه‌های نمادین او را که منجر به توسعه نظریه‌های اصلی روان‌شناختی او شده است را آشکار می‌کند. 
3- اهمیت هنری: این کتاب یک اثر هنری است. یونگ آن را با تصاویر استادانه ای از ماندالا و خوشنویسی پر کرده است. 
 4- زمینه تاریخی: این کتاب در دوره ای مهم از زندگی یونگ، بین سال های 1913 و 1930 تالیف شده است. در این دوره بود که او با زیگموند فروید قطع رابطه و شروع به توسعه ایده های خود در مورد روان کرد که باعث شداین کتاب را به اثری ضروری برای درک تکامل اندیشه او‌ تبدیل شود .
 5-ابعاد فلسفی و معنوی: این کتاب به سؤالات عمیقی در مورد ماهیت خود، روح و سفر معنوی می پردازد که باعث می‌شود از کتابی صرفاً روانشناسانه فاصله گرفته و دربرگیرنده درگیری عمیق یونگ با سنت های عرفانی فرهنگ های مختلف باشد. 
6- تأثیر فرهنگی: از زمان انتشار این کتاب در سال 2009، «کتاب سرخ » نه تنها بر روانشناسی، بلکه بر هنر، ادبیات و معنویت نیز تأثیر گذاشته است. این اثر نقطه عطف برای کسانی است که علاقه مند به تلاقی روانشناسی، هنر و مکاشفات معنوی هستند.
 7- رازداری و مکاشفه: برای سال‌ها، «کتاب سرخ» خصوصی نگه داشته می‌شد و فقط چند نفر از همکاران نزدیک یونگ از وجود آن مطلع بودند. انتشار نهایی آن یک رویداد بزرگ در هر دو حوزه دانشگاهی و عمومی بود که اعماق پنهان زندگی خلاقانه و فکری یونگ را آشکار کرد. به طور خلاصه، «کتاب سرخ» مهم است زیرا بینشی کمیاب و عمیق از ذهن یکی از تأثیرگذارترین متفکران قرن بیستم ارائه می‌کند و روانشناسی، هنر، فلسفه و معنویت را به شیوه‌ای منحصر به فرد و قانع‌کننده ترکیب می‌کند.

⭐️حرف آخر یا آیا «کتاب سرخ» یونگ ارزش خواندن دارد؟
همانطور که بالاتر بارها گفته شد ، «کتاب سرخ» یونگ یک اثر علمی و آکادمیک نیست ولی یکی از مهم ترین و شخصی ترین آثار او به حساب می آید، اما اینکه آیا ارزش خواندن دارد یا خیر بستگی به علاقه شما به روانشناسی، عرفان و رویکرد منحصر به فرد یونگ به روان انسان دارد. پس اگر به روانشناسی با متد یونگ، یا کاوش در ضمیر ناخودآگاه علاقه دارید، این کتاب قطعاً ارزش خواندن را دارد. با این حال، خواندن آن اصلا آسان نیست و ممکن است برای کسانی که قبلاً با آثار یونگ آشنا هستند، مفیدتر باشد.
زیرا محتوای کتاب بسیار پیچیده و اغلب انتزاعی است، که می تواند درک آن را دشوار کند. یونگ خود فرآیند تالیف «کتاب سرخ» را انعکاس دوره ای از آشفتگی شدید درونی توصیف کرد؛ بنابراین محتوای آن می‌تواند ناراحت‌کننده یا حتی آزاردهنده باشد، زیرا به جنبه‌های تاریک‌تر روان می‌پردازد.
در آخر پیشنهاد میکنم اگر با یونگ تازه آشنا شدهاید، مطالعه آثار او را با برخی از نوشته های قابل درک تر او همچون انسان و سمبول هایش، تعبیر رویا، انسان در جستجوی هویت خویشتن، ناخوداگاه و کهن الگوی جمعی ، شروع کنید.