یادداشت

        سور سوریه با داستان متهم چخوف شروع می‌شود‌. ماجرایی که نه قاضی چاره‌ای جز محکوم کردن دارد نه روستایی چاره‌ای جز دزدی.
قائم خانی با این داستان وضعیت شهرنشینی _ عشیره نشینی سوریه پیش چشمان ناآشنای مخاطب ایرانی به تصویر می‌کشد.
آغاز جنگی ناگزیر در بحبوحه بهار عربی.
و بعد از آمیختگی زبان می‌رسد به پیشینه قدرتمند عثمانی و ترکیبش با عربیت اموی و ممزوج بودنش با احوال رومی.
کشوری که پیش از جنگ هر قوم و آیین و قبیله ای در کنار هم زندگی می کردند و حتی کسی خبر از اختلاف شیعه و سنی نداشت چرا بیشتر اختلافی علمی بود میان علما نه مردم.
نویسنده به مناسبات میان ایران پس از انقلاب و کشورهای عربی سنی می‌پردازد و از جبهه گیری آنان علیه ایران صحبت می‌کند. همان زمان حافظ اسد تصمیم به ماندن کنار ایران می‌گیرد برخلاف تمام کشورهای عربی دیگر.
نویسنده پس از به ساختار حکومتی سوریه می پردازد، از مناسبات مردمی کشوری سوسیالبسم که امکانات در همه شهرها و روستاها منتشر شده است و امنیتی کامل برقرار است تا خطای بزرگی در تصور حاکمیتی ایدئولوژیک که حزب بعث در پیروی از شوروی دارد و اعتباری صد چندان به علویان در کشور می‌دهد که بعدها جنایات عجیبی از سوی تکفیری‌ها بر علیه‌شان رقم می‌زند.
اعتراضاتی شکل می‌گیرد که بعضا مطالبات درستی است اما به سرعت با شعارهای معارضین به تظاهرات مسلحانه تبدیل می‌شود. 
سور سوریه از اینجا به بعد شهر به شهر جلو می‌رود و از جنایاتی متحیرکننده در میان تحلیل موقعیت میدان می گوید.
نویسنده در آخر می‌رسد به دمشق و با نقب به تاریخ از شام به حال می‌رسد و در عین روضه خوانی از جایگاه شیعه در این سرزمین حرف می‌زند 
در کنار اینها نویسنده به نقد وضعیت موجود در سوریه و نحوه تعامل ایران با این موقعیت می پردازد و در انتها به فردای این روزها می‌رسد و با نگاهی بدبینانه به عدم تعامل درست با مردم را خطری برای آینده سوریه و منطقه می‌بیند.
هر چند جستار نهایی کتاب که پس از شهادت حاج قاسم نوشته شده است و ایرادها و نقدهای نویسنده را در جغرافیای عالم دیگری که خون حاج قاسم باز کرده است؛ تغییری ماهوی می‌دهد و معادلات دیگری را در پیش چشم نویسنده کتاب و خواننده‌اش باز می‌کند.
سور سوریه کتابی است کم حجم که به خوبی توانسته است ریشه های تاریخی جنگ سوریه را به زمان حال بیاورد و با لحنی آکنده از توصیفات جاندار زنده کند.
شاید تاملات نویسنده جای تامل داشته باشد اما در هر حال کتابی است خواندنی و اندیشیدنی.