یادداشت سید حسن عمادی
1403/11/20
تو ماهی و من ماهی این برکهی کاشی اندوه بزرگی است زمانی که نباشی علیرضا بدیع، شاعر این غزل زیبا است که آن را با آواز دلنشین حجت اشرفزاده به خاطر داریم. مجموعهی «ماه و ماهی» هم با همین غزل شروع میشود، مجموعهای با ۳۳ غزل و یک قطعه. برخی در یک تعریف وسیع، هر سخن خیالانگیز را شعر دانستهاند. حتی اگر این تعریف را بپذیریم، نمیتوانیم انکار کنیم که از جهت «زیباییشناسی شعر فارسی» خیالانگیزی همه چیز نیست. دلنشینترین شعرها، شعرهایی هستند که در آرایههای لفظی و حفظ موسیقی کلمات نیز دست پُری داشته باشند. و مجموعهی «ماه و ماهی» هر سه عنصر را به صورت چشمگیر و متوازنی دارا است. البته این غنا و توازن، در دیگر اشعار علیرضا بدیع نیز دیده میشود. از این بین، مهارت او در ساختن شبکههای معنایی و مراعات نظیر چشمگیرتر است؛ مثل این بیت: به سویم با لب خشک آمدی، با چشم تر رفتی حلالم کن که از سرچشمهی من تشنهتر رفتی (آمدن و رفتن؛ لب و چشم؛ خشک و تر؛ تر و چشمه؛ چشمه و تشنه؛ تشنگی و لب خشک) در اغلب غزلهای این مجموعه، چند بیت از این دست دیده میشود. گاهی این ویژگی به قدری قوت مییابد که آرایهی «مقابله» شکل میگیرد؛ یعنی در کنار استفاده از کلمات مرتبط، هر کلمه در مقابل کلمهی مرتبط با خود قرار میگیرد: لحظههایی که با تو سرگرمم: اولین صبح سال خورشیدی لحظههایی که از تو دلسردم: آخرین عصر سال میلادیست (سر و دل؛ گرم و سرد؛ اولین و آخرین؛ صبح و عصر؛ سال خورشیدی و سال میلادی) از دیگر نقطه قوتهای این مجموعه، استفاده از قافیههای بدیع(!) و دلنشین است. اوج این ویژگی در غزل بیست و سوم این مجموعه با این مطلع دیده میشود: قلم به خون دل من زدن سلیقهی توست تو خوشنویسی و گردن زدن طریقهی توست با قافیههای سلیقه، طریقه، لیقه، جلیقه، دقیقه، شقیقه و عتیقه. در همین غزل، ما با یک بیت سهمصراعی روبرو هستیم! نکتهای که در چند غزل دیگر از این مجموعه هم دیده میشود و از نوگراییهای وزنی شاعر به حساب میرود. تو نور محضی و از شام تیره در رنجی تو در زمانه نگُنجی و در زمین گَنجی هزار سال که ما راست، یک دقیقهی توست در همین راستا، ما در این مجموعه به یک شعر غزل-سپید برمیخوریم! شعری که اگر در دو سطر نوشته شود، یک بیت غزل کلاسیک است اما شاعر آن را در سه سطر نوشته: کمحوصلهام مثل گلی اول پاییز قصری که مقارن شده با حملهٔ چنگیز تصویرسازیهای لطیف و نکتهبینیهای ظریف علیرضا بدیع هم به شعر او رنگ و لعابی ویژه بخشیده که به نوعی امضای شخصی او به حساب میآید. اشعار این مجموعه موضوعات متنوعی همچون عشق، مناجات، اجتماعی، شرح حال و شکایت از زمانه را پوشش میدهد.
(0/1000)
نظرات
تاکنون نظری ثبت نشده است.