یادداشت مجید اسطیری

        حوصله نکردم نقدها و جوابهای آخر کتاب را بخوانم. داشت از روند تاریخی ریشه یابی نویسنده خوشم می آمد و فکر میکردم این روند به صورت منظم در تاریخ ایران ادامه پیدا خواهدکرد و به بررسی علل عقب ماندگی در دوره قاجار و پهلوی هم میرسد اما تقریبا با سقوط صفویه بررسی تمام شد. بعدش هم که در دوره نادر و کریمخان طبیعتا اوضاع خراب تر از آن است که توقع ریشه یابی عقب ماندگی داشته باشیم. پس در واقع کتاب در همان مقطعی که بیماری عقب ماندگی برای اولین بار توسط عباس میرزا تشخیص داده میشود تمام میشود و ظاهرا نویسنده معتقد است این بیماری دیگر آن قدر پیشرفت کرده که بعد از آن مقطع کاری برای درمانش نمیشود کرد و بهتر که بررسی را رها کنیم. به نظرم رسید نقدی که به کتاب وارد کرده اند مبنی بر کوچک شمردن نقش استعمار و بزرگنمایی استبداد و عوامل دیگر بر کتاب وارد است. اما در مجموع کتاب بدی نبود. نمره ام 2.5 است