یادداشت

        این نکته را جایی درباره اسپینوزا خواندم که  زبان انسان فقط به صورت استعاری و مجازی می تواند گویای معانی بلند فلسفی گردد و هرقدر یک زبان فنی تر باشد، احتمال تفسیرهای مختلف و گاه متضاد از آن بیش تر می شود و به همین دلیل، ابری از ابهام سراسر فلسفه اسپینوزا را فرا می گیرد...
گرچه اسپینوزاتلاش می کندفلسفه اش را با مذاهب سنّتی سازگار کند، ولی نمی توان او را به هیچ یک از سه مذهب بزرگ یهود، مسیحیت و اسلام نزدیک دانست؛ زیرا تمام مذاهب، خداوند را آخرین پناه انسان در سختی ها دانسته اند، در حالی که در نظر او خداوند قادر به پاسخ گویی به نیازهای انسان نیست.