یادداشت عین راء

        همین ابتدای کار بگویم که نسخه ای که من مطالعه کردم، نه این نسخه ی جلد آبی، که نسخه قدیمی تر و با جلد زرد است! شاید کمی اختلاف بین نسخ باشد ولی کلیت و شاکله ماجرا یکی است احتمالا.

مرحوم آیت الله مصباح ره در مقدمه این کتاب، سیر کتاب های معارف قرآن را توضیح می دهند و نظم منطقی آن را بیان می کنند و این جلد، اولین جلد از آن سیر است. 

فهم من آن است که جمع بندی اسفار را در خدمت فهم قرآن آورده اند. یعنی نه آن که غرق فلسفه بشوند و قرآن را بر فلسفه تطبیق کنند که به شیوه کاملا درست، از داشته های عقلی برای فهم قرآن استفاده می کنند و البته که قرآن وسط است و واقعا حول محور قرآن و استظهار از قرآن حرکت می کنند. یعنی وقتی پای عقل وسط می آید، انسان گاهی حس می کند که نویسنده بناست که متن قرآن را کنار بگذارد اما این کتاب اینگونه نیست و محور بودن قرآن و در خدمت قرار گرفتن عقل برای فهم آن کامل مشهود است. 

مطالب قدری سنگین است و شاید نتوان آن را کتابی خودخوان نامید و احتیاج به داشته های فلسفی و تفسیری دارد و برای همین شاید باید بگوییم کتاب نیاز به تدریس دارد. آن هم تدریس برای دانشجو و بالاتر. 

کتاب پر از نکته است و نمی توان راحت از کنار آن عبور کرد. 

مرحوم شهید مطهری بیشتر مباحث را به صحنه عمل می کشاندند و اینجا مرحوم آیت الله مصباح کمتر و از این جهت شاید مباحث کمی انتزاعی به ذهن برسد ولی باید توجه داشت که پشتوانه خیلی از مسائل همین مطالب است.