یادداشت مجید اسطیری

        بعید میدانم کتاب به غیر از کسانی که علاقه مند به تاریخچه دانش نظامی هستند به درد کسی بخورد. ممکن است شما هم مثل من با این پیش فرض سراغ کتاب بروید که مرواریدهای حکمت در کتاب می یابید که برای زندگی به شما بینش میدهد ولی واقعا چنین چیزهایی هم به ندرت در کتاب یافت میشود.
نکته جالب یا خنده‌دار این بود که برخی نکاتی که مطرح شده در کتاب با هم تناقض دارند. مثلاً یک جا می‌گوید هر قانونی گذاشته شود نباید به هیچ وجه از آن تخطی شود و کسی که قانون را زیر پا بگذارد باید به سخت ترین شکل مجازات شود، یک جای دیگر می‌گوید اگر مطمئن هستید در صورت جنگ شکست می‌خورید نباید از دستور سرلشکر پیروی کنید!
البته متوجه هستم که این تناقضات در نهاد انسان چینی حل می‌شود. این ایراد را به سعدی هم وارد کرده‌اند که دستورالعملهای او با هم تناقض دارد. (کسروی گویا این اشکال را وارد کرده!) به نظرم این تناقضات در زیست و فرهنگ مردم هر کشور حل و فصل می‌شوند.