یادداشت احسان قائدی

                قربانی طهران و بحران روایت از قوم بختیاری
کتاب قربانی طهران رمان نسبتا خوبی است که زندگی طلبه ای را روایت می کند که برای حفظ مشروطه قصد جان شیخ فضل الله نوری را دارد اما عشقی نا بهنگام سرگذشت این جوان را تغییر می دهد اما شاید به جرات بتوان حاشیه این کتاب از متن آن قابل تامل تر است. نویسنده در دو داستان موازی، همزمان با این داستان به بررسی نحوه ورود سردار اسعد بختیاری به جریان فتح تهران می پردازد. اینکه این برهه از تاریخ پر است از بزنگاه هایی که قابلیت تبدیل شدن به صدها رمان و کتاب دارد و کمی مورد غفلت ادبیات و سینما قرار گرفته است بر کسی پوشیده نیست اما نحوه ورود به این فضا نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. نکته مهم اینکه خوانش رسانه و ادبیات از این برهه خوانش نا متوازن و گاها یکطرفه ای است که بارها زمینه اعتراض اهالی قوم بختیاری را در نادیده انگاشتن نقش آنان در تحولات تاریخی فراهم کرده است. قربانی طهران، ظلمت سفید و رمان های مانند آن شاید فضا را برای گفتگوی هر چه بهتر و بدون تعصب پیرامون این موضوع فراهم کند. چیزی که قربانی طهران را از حرفه ای گری کمی به دور نگاه داشته پرداخت ضعیف و نا بجا از شخصیت سردار اسعد بختیاری است چرا که عیاش جلوه دادن یک شخصیت به صورت کاملا گل درشت و چنین مطیع نشان دادن علی قلی خان بختیاری در برابر اوامر سفیر انگلیس از داستان شدیدا بیرون زده و به اصطلاح به مستقیم گویی و شعار نویسی سیاسی بیشتر نزدیک است تا داستان و این به این دلیل است که تا ما می خواهیم شخصیتی را در تاریخ منفی نشان دهیم سریع می رویم سراغ تخت خوابش. با خواندن این داستان متوجه می شوید پرداخت این چنینی به شخصیت سردار اسعد نه تنها کمکی به خط روایت نکرده است بلکه اگر شما کتاب را با حذف روایت آنچه درباره سردار اسعد شده است بخوانید چیزی را از دست نخواهید داد و این موضوع در کنار سوراخ های پی رنگ و فضاسازی ضعیف در کنار لحن خوب داستان از ویژگی های این کتاب می توان بر شمرد. ای کاش جهت دهی رمانها برای گشایش گره های تاریخی به دوران مشروطه هدایت می شد تا فضا با مستندتر نوشتن روایت ها فراهم آید تا خوانندگان بهتر بتوانند شخصیت ها را قضاوت کنند.
حاصل کلام آنکه اگر تعصب های بیجا پیرامون شخصیت سردار اسعد و سایر بزرگان قوم بختیاری و نیز خوانش غلط رسانه ملی از نقش آفرینی این قوم ادامه یابد سالها بعد شما دیگر روایت صحیح و متقنی از دوران مشروطه و نقش بختیاری ها نخواهید داشت.
کاش این کتاب در استان های بختیاری نشین مورد نقد و بررسی و خوانش قرار گیرد