یادداشت سامان

        از اون سوژه‌های پر بحث و مهم تاریخ معاصر ما جنگ سرد بین آمریکا و شوروی است. دوره ای که پس از اتمام جنگ جهانی دوم شروع میشه و تا اوایل دهه نود ادامه پیدا می‌کنه. بین تاریخ دقیق شروع و پایان این دوره بین مورخان همیشه اختلاف نظراتی بوده ولی اگر نخوایم خیلی ریز و دقیق بشیم روی این نکته، می‌تونیم دوره ای حدود پنج دهه‌ای رو برای این بازه در نظر بگیریم. خانم جونز در این کتاب ارزشمند به این دوره پر تلاطم پر اتفاق می‌پردازه و یک تصویر مناسب به مخاطب ارائه می‌ده. 
انتظار از کتاب

کتاب مباحث زیادی رو مطرح می‌کنه و سعی می‌کنه از مسائل مهم و تاثیرگذار اون زمان نگذره.طبیعی و بدیهی است که با توجه به کثرت مطالب ارائه شده در کتاب، نمیشه انتظار یک کتاب شامل جزئیات زیاد رو داشت.برخی از موضوعات مطرح شده، خودش پتانسیل این رو داره در کتاب‌های جداگانه ای مورد بررسی تحلیل‌گران قرار بگیره. من اینجا برخی از موضوعات مطرح شده رو تیتروار ذکر می‌کنم. وضعیت اروپا پس از اتمام جنگ جهانی دوم، مسابقه تسلیحاتی، وضعیت چین، جنگ دو کره، جنگ آمریکا و ویتنام، حمله شوروی به افغانستان، دوران تنش زدایی، جنگ سرد در آفریقا و آمریکاتی لاتین و سقوط کشورهای اقماری اتحاد شوروی و ... همانطور که می‌بینید هر کدام از این موضوعات میتونه به تفصیل مورد بررسی قرار بگیره. ارائه یک تصویر کلی و مناسب از این دوران چیزی است که مخاطب میتونه از این کتاب انتظار داشته باشه. این کتاب به مثابه  یک نقشه کلی از یکی از مهم‌ترین دوران تاریخ معاصر میتونه به مخاطب کمک کنه. پرواضحه کسی که علاقه مند به این موضوع باشه، پس از دریافت و فهم این بازه تاریخی، میتونه به جزئیات بیشتر در موضوعات مورد نیاز/علاقه اش با تحقیق و بررسی سایر منابع بپردازه.

بررسی کتاب

کتاب در هفده فصل از آغاز تا پایان دوران جنگ سرد رو پوشش میده. علاوه بر مطالب، حدود سی و دو صفحه عکس رنگی از شخصیت‌ها و بزنگاه های مهم این دوره هم در کتاب آورده شده. خانم جونز پس از تعریف جنگ سرد به صورت اختصار، وضعیت اروپای پس از پایان جنگ جهانی دوم رو توضیح میده. در ادامه ما با موضوعات مهمی چون دکترین ترومن، طرح مارشال و نتایج و خروجی این طرح آشنا می‌شیم.نشست هایی که کشورهای مختلف در این بازه در اون شرکت کردند هم از مباحثی است که در کتاب در موردشون بحث صورت می‌گیره.طرفین درگیر جنگ سرد به انواع و اقسام رقابت‌های گوناگون می‌پردازند. یکی از مهم‌ترین موضوعات، رقابت تسلیحاتی است که هر دو طرف ماجرا درگیرش می‌شند.نویسنده از تعبیر مسابقه تسلیحاتی برای توصیف این وضعیت استفاده می‌کنه.بمب اتم، بمب هیدروژنی،دانش راکتی، توسعه موشک‌ها و تشکیل ناسا از جمله موضوعاتی است که در کتاب خانم جونز در موردشون حرف زده میشه. یک مساله جالب در توضیحات این دوران، استرسی است که مردم اون زمان از این رقابت وحشتناک تسلیحاتی ابرقدرت ها متحمل شدند. برای کسانی که خودشون رو در زمان حاضر در بدترین دوره تاریخ می‌دونند و تاکید روی ترین هم دارند، خوندن تاریخ هر فایده ای نداشته باشه،ممکنه این آورده رو براشون داشته باشه که لزوما در بد" ترین" دوره تاریخ زندگی نمی‌کنند و میشه به قضایا منطقی‌تر نگاه کرد. روسای جمهور مختلف آمریکا که سر کار اومدند در پیشبرد این جنگ سرد و شدت و حدت اون نقش موثری داشتند. در طرف مقابل هم خروشچف و برژنف وگارباچف هم سیاست های بعضا گوناگونی رو اتخاذ کردند. در دوره ای در دهه هفتاد میلادی بحث تنش زدایی مطرح شده و گام‌هایی هم برداشته شد، لیکن دائمی نبود و با روی کار آمدن ریگان، ایالات متحده رویکرد متفاوت از تنش زدایی اتخاذ کرد. دو ابرقدرت در بازه ای به بحث محدود سازی جنگ افزارها هم ورود کردند. یکی دیگه از نکات مهم جنگ سرد، جنگ های نیابتی در اقصی نقاط دنیا بود. هر دو طرف درگیر جنگ سرد برای جلوگیری از درگیری مستقیم، مناطق تحت نفوذ خودشون رو درگیر ماجرا می‌کردند. در این مهم، ما با جنگ های ویتنام، اوضاع کوبا، جنگ اعراب و اسرائیل، ایران و عراق و حمله به افغانستان آشنا می‌شیم. نبردهای نیابتی مساله ایست که ما ایرانیان با اون آشنایی داریم. درگیری های منطقه ای این چند دهه بین نیروهای تحت حمایت ایران در یمن و سوریه و لبنان با نیروهای آمریکایی و اسرائیلی از جمله مسائلی است که ایران با کارت نیابتی خودش بازی کرده. مساله جاسوسان و فروپاشی کشورهای اقماری شوروی آخرین موضوعاتی است که خانم جونز به اونها پرداخته.

جمع بندی

جنگ سرد به گفته برخی با سقوط شوروی در سال 89 میلادی و یا به ادعای برخی در سالهای 91-92 میلادی خاتمه پیدا می‌کنه. اما سوالی که پیش میاد اینه که رابطه روسیه و آمریکا پس از این دوره چه اسمی میشه روش گذاشت؟ آیا جنگ سرد عملا ادامه پیدا نکرد؟ درسته روسیه دیگه ابرقدرت نیست و پس از اون دوران، دوران تک قطبی آمریکا رو در دنیا شاهد بودیم و درسته در این مدت نبرد مستقیمی بین طرفین شکل نگرفت اما روابط به صورت کلی و اساسی هم تغییری نکرد..از طرفی نمیشه جنگ سرد رو فقط مختص شوروی و آمریکا دونست. میشه به رابطه ایران و اسرائیل پس از انقلاب تا همین چند ماه پیش که دو طرف برای اولین بار مستقیما به خاک یکدیگر حمله کردند هم جنگ سرد رو اختصاص داد. جنگ سردی که در این فرمت، نیروهای نیابتی نقش مهمی داشتند. در دنیای روابط بین الملل چیزی زیباتر از قدرت‌مند بودن نیست.قدرتی که چند مولفه است و نباید تک بعدی رو نظامی بودنش تاکید کرد.اینطوری است که بازیچه نمیشی و بقیه رو  بازیچه کارت های خودت می‌کنی...کتاب خانم جونز کتاب مفیدی بود و به نظرم نمره 3.5 تا 4 میتونه نمره مناسبی برای این کتاب باشه.