یادداشت نوید نظری

        بخشی از این کتاب را سال ۷۹ و دوم دبیرستان خواندم بزرگترین فایده آن رغبت به خواندن کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران شهید مطهری بود.
به لحاظ ادبی کتابی متوسط و به لحاظ تاریخی کتابی ضعیف است نویسنده آشکارا احساسات وطنی خود را وارد قضاوت‌های تاریخی خود کرده است تا جایی که گزارش‌های افرادی مثل خواجه نظام الملک را دروغ و توطئه می‌داند.
به لحاظ سیر تاریخی نیز ایرادات جدی به کتاب وارد است.در ابتدا به علل سقوط ساسانی اشاره کرده و ظلم و تعدی پادشاهان ساسانی و علاقه مردم به توحید ناب اسلامی را ذکر می‌کند اما در جای جای کتاب از میل ایرانیان برای بازگشت به گذشته خودشان سخن می‌گوید.
در بسیار  جای از کتاب تفکیکی بین قیام ایرانیان علیه اعراب یا اسلام قید نشده است در حالیکه خوانش تاریخ آن ادوار به سادگی این جدایی را در گونه‌های قیام‌ها رخ خواهد نمایاند.
این جانب گیری تا جایی است که قیام خوارج و حتی برخی اعراب علیه خلفا را نیز در این فهرست قید می کند.
اصرار در ایجاد تخصیص ظلم و جور خلفا صرفا علیه ایرانیان و نه کل امت مسلمان ترک و تازی و ایرانی و رومی هم جای تعجب دارد...
هر چند مرحوم زرین کوب بعدها خیلی حرف‌هایش را در این کتاب پس گرفت و صادقانه خطای خود را پذیرفت اما پافشاری کسانی در سال‌های بعد برای استناد به این کتاب باری کوبیدن اسلام جای تعجب و البته افسوس دارد