یادداشت محمدامین اکبری

        به نام او

یک
بیدل دهلوی یکی از بزرگترین شاعران تاریخ ادبیات فارسی‌ست و متاسفانه مهجورترینِ این بزرگان است. دلایلی زیادی را می‌توان برای این امر برشمرد که سوای سبک خاص خود شاعر، دیر آشنا شدن ما (مردم ایران) با او مهمترین دلیل آن است. کلاً عمر آشنایی مخاطبین ایرانی با بزرگان شعر سبک هندی به صد سال نمی‌کشد و بیدل در این میان دیرتر از همه به جامعه ادبی معرفی شد، چیزی کمتر از چهل سال.

دو
افرادِ زیادی در این سالها اقدام به معرفی شعر میرزا عبدالقادر کرده‌اند. بزرگانی چون: دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی با کتاب شاعرآئینه‌ها مرحوم دکتر سیدحسن‌حسینی با بیدل، سپهری، سبک‌هندی استاد علی معلم دامغانی با شعر، مقالات و کلاسهای متعدد بیدل شناسی، یوسفعلی میرشکاک ، مرتضی امیری اسفندقه و محمدکاظم کاظمی

سه
بی‌ شک فعال‌ترین فرد در سالیان اخیر در میان افرادی که نام برده شد، محمدکاظم کاظمی است. ایشان تالیفات متعددی در زمینه معرفی بیدل به مخاطب فارسی زبان دارد. کتابهایی چون: مرقع صد رنگ  کلیدِ درِ‌ باز و گزیده غزلیات بیدل ، البته بخش عمده تالیفات ایشان در این زمینه در فضای مجازی وجود دارد و تا به حال به شکل کتاب درنیامده است.

چهار
شعر بیدل علاوه بر بکر بودن و زیبایی اعجاب انگیزی که دارد. بسیار پیچیده و در بسیار از موارد غامض است. به همین خاطر کمتر شاعر و پژوهشگری به سمت تالیف در مورد آثار این شاعر بزرگ می‌رود. چرا که هم احتمال خطا بسیار است و هم مدعیانِ گوش به زنگِ دور گود نشین که علی رغم انفعال خودشان مترصد مچگیری از دیگران هستند. با توجه به این نکته کار جناب کاظمی ارزش زیادی پیدا می‌کند، بله، اشکالات متعددی می‌توان به آثار ایشان گرفت ولی با در نظر گرفتن این نکته که کاظمی یکه‌تاز این عرصه در چند سال اخیر است و توفیقاتی که به دست آورده کم نیست، سزاوار نیست که ناقدان دیگر فقط به خرده‌گیری بپردازند.

پنج
مهمترین ویژگی آثار پژوهشی کاظمی به طور اعم و آثار او در مورد بیدل به طور اخص، کاربردی بودن آنهاست. به همین دلیل است که کتابهای کاظمی بهترین گزینه برای شروع بیدل‌خوانی ست. و بهترین و کاربردی‌ترین آنها کتاب گزیده غزلیات بیدل است.

شش
همانطور که گفتم کتاب گزیده غزلیات بیدل بسیار کاربردی ست این کتاب شامل چهارصد و هفتاد غزل به‌گزین از بیدل است که با توضیحات تکمیلی جناب کاظمی همراه است که بسیار راه‌گشاست. و اما مهمترین قسمت کتاب واژه نامه شعر بیدل است که به شرح برخی از کلیدواژه‌های شعر بیدل اختصاص دارد که دانستن آنها برای فهم شعر وی ضروری‌ست.