یادداشت محمدرضا زائری

        بخواهیم یا نخواهیم، موضوع شهادت فرزند پیامبر در كربلا در متن زندگی و جوانب گوناگون محیط اجتماعی اطراف ما حضوری پررنگ دارد. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم كه بیش از هر جامعه دیگری عناصری مختلف از عاشورای حسینی در بافت فرهنگی، هنری، ادبی و حتى سیاسی‌اش نفوذ كرده است.

اگر بخواهیم درباره این موضوع بخوانیم، صدها سال است كه کتاب‌هایی گوناگون در این زمینه منتشر شده و لااقل در دهه‌های گذشته هزاران كتاب به زبان فارسی در این عرصه به چاپ رسیده و تنها در مورد شرح حادثه صدها عنوان كتاب می‌توان جستجو كرد. برخی از این کتاب‌ها مخاطب خاص دارد و برخی دیگر تنها به یك جنبه خاص توجه كرده است و در میان کتاب‌هایی كه مخاطب عام دارند و قدری شمول و فراگیری بیشتری هم در آن‌ها دیده می‌شود باز هم انتخاب یك عنوان مشخص آسان نیست.

یكی از کتاب‌هایی كه به‌تازگی در این حوزه منتشر شده، كتاب «قصه كربلا» اثر مهدی قزلی است كه خود را با عنوان فرعی «برش‌هایی از زندگانی امام حسین علیه‌السلام از آغاز تا پرواز» معرفی می‌کند.مهدی قزلی قلم روانی دارد، شیرین و خوب می‌نویسد، نثر داستانی را می‌شناسد و تجربه خوبی در كوتاه‌نویسی كسب كرده است.

او سال‌ها در حوزه داستان كار كرده، سردبیر مجله همشهری داستان بوده، بنیاد شعر و ادبیات داستانی را مدیریت كرده و چند كتاب از او منتشر شده است.با این پیشینه و توان، حالا به سراغ منابع مختلفی در حوزه تاریخ اسلام و مقتل سالار شهیدان رفته و با ذوق و سلیقه‌ای ستودنی تصاویری مختلف را برای تدوین «قصه كربلا» در كنار هم نشانده است.

اصل و اساس كتاب «قصه كربلا» را البته او پیش‌تر با تدوین و شكلی متفاوت در چند دفتر جداگانه به چاپ رسانده بود، اما اكنون با تجدیدنظر اساسی و تلخیص و بازنویسی كامل، همه آن اجزای پراكنده را در قالب كتابی مستقل و جدید عرضه كرده است.

كتاب از یكسو روایتی داستانی و خوش‌خوان دارد و از سوی دیگر سیر تاریخی زندگی و شهادت امام حسین علیه‌السلام را بیان می‌کند و به همین سبب گرچه مخاطب با یك مقتل از حادثه كربلا مواجه می‌شود، برخلاف بسیاری از کتاب‌های مشابه تنها به حوادث ماه‌ها و هفته‌های آخر عمر آن حضرت نمی‌پردازد بلكه از آغاز تولد تا بازگشت كاروان اسیران را شرح می‌دهد.

زمانی شیخ صدوق كتاب «من لایحضره الفقیه»، كسی كه به فقیه دسترسی ندارد، را به درخواست یكی از شیعیان بلخ تألیف كرد تا نیاز پاسخ شرعی كسانی را كه به فقیهان دسترسی ندارند برطرف كند، كه این كتاب به‌عنوان یكی از كتب اربعه شیعه و مهم‌ترین اثر شیخ صدوق شناخته می‌شود.

در ایران و كشورهای دیگر هم کتاب‌های بسیار دیگری نیز نوشته شده‌اند كه هر یك به‌نوعی خودآموز یا خودبسنده‌اند و برای خوانندگانی كه مثلاً دسترسی به معلم آشپزی، خیاطی یا گل‌آرایی و آموزش زبان ندارند مفید هستند. اخیراً در فضای نشر عربی هم کتاب‌هایی با عنوان «من لایحضره الخطیب» برای كسانی كه به مجالس عزاداری ماه محرم دسترسی ندارند منتشر شده است.

شاید كتاب «قصه كربلا» را بتوان اثری با این كاركرد دانست، زیرا می‌تواند فرصتی ایجاد كند كه خواننده خود هم روضه‌خوان و هم مستمع مجلس حسینی باشد و در فضایی شخصی و خصوصی از قرائت داستان زندگی و شهادت فرزند پیامبر بهره‌مند گردد.


(منتشرشده در الف کتاب: https://www.alef.ir/news/3990605139.html)