یادداشت سامان

        «سرگذشتی به عظمت چین»

خانم یانگ چانگ در کتاب « قوهای وحشی» با تمرکز بر زندگی مادربزرگ، مادر و خودش یک سرگذشت نامه خواندنی را می‌نویسه که ما با بخش مهمی از تاریخ چین یعنی حکومت مائو آشنا می‌شیم. این کتاب بازه زمانی حدودا صد ساله از اواخر قرن نوزدهم تا دوران مرگ مائو رو در برمیگیره و اشاره مختصری هم به دوران پسا مائو و به قدرت رسیدن دنگ شیائوپینگ می‌کنه. در روایات ابتدایی کتاب که محور اصلی مادر بزرگ نویسنده است، از حملات ژاپن به قسمتهای مختلف چین و حکومت تحت لوای کومینتانگ میخوانیم و به مرور به قدرت رسیدن مائو و ادامه ماجرا را می‌خوانیم.
کتاب خانم چانگ چند ویژگی با ارزش داره که سعی می‌کنم در حد توان بهشون اشاره کنم.

ما در خلال مطالعه این کتاب با آداب و رسوم جامعه چینی آشنا می‌شیم.یعنی نویسنده در خلال روایاتی که از زندگی مادربزرگ،مادر و خودش ارائه میده، خواننده رو با برخی از آداب و رسوم چین آشنا میکنه.این کار در بخشهای مختلف کتاب صورت گرفته و به نظرم جالب از آب در اومده بود.بیشتر حجم کتاب مربوط به زمانی است که خود نویسنده به دنیا میاد و زندگی خودش رو شرح میده.زندگی که مصادف میشه با به قدرت رسیدن مائو.شاید با گشت و گذار اندکی تو فضای مجازی به ویژه طی سالیان اخیر موضوعاتی در مورد دوران حکمرانی مائو خونده یا شنیده باشیم.مسائلی از قبیل قحطی و تلفات میلیونی ، گاردهای سرخ، انقلاب فرهنگی و... که نویسنده کتاب با توجه به بودن در بطن ماجرا به خوبی اونها رو شرح میده.با کتابی سر و کار داریم که طرف نه بر اساس شنیده هاش بلکه بر اساس زیست خودش تحت حکومت مائو ما رو با دوران حکومت او آشنا می‌کنه.یکی از مسائلی که برام بسیار جالب بود، تغییر تدریجی نظر نویسنده و مادر و پدرش نسبت به مائو و عقاید و دستوراتش بود.اینطور نیست که از همون اول اینها علیه حکومت مائو بوده باشند و نویسنده هم از ابتدا شروع به بدگویی از مائو بکنه،نه! بلکه ابتدا باورمند و معتقد به آرمانهای کمونیست و شخص مائو بودند و پس از دیدن افتضاحات فراوان حاصل از حکمرانی او بود که به " تدریج" نظرشون تغییر می‌کنه و البته اتفاقات بسیاری چون بازداشت و تبعید و اردوگاه کار اجباری و... می‌افته که شرح روایات و اتفاقات به تفصیل در کتاب آمده.نویسنده شاخصه اصلی زندگی در حکومت مائو رو « ترس» معرفی میکنه و البته در توصیف این ترس بسیار عالی عمل کرده و با ذکر مشکلات و مصائب زندگی در این دوران سیاه به خوبی تونسته خواننده رو با خودش همراه کنه.طبیعی است که مثل هر زندگی نامه ای نمیشه به تمام حرفها و ادعاهای نویسنده اعتماد کامل کرد و ممکنه اغراق در نشان دادن وضعیت یا به طور کلی تحریف دیده بشه. 

کتاب قوهای وحشی کتاب خواندنی و جذابی است که فقط یک بار و در سال 1379 در ایران چاپ و منتشر شده است.