یادداشت ابراهیم شجاعت

        سفرنامه حاجی داوود!
کار سفرنامه نویسی درباره ایران، به ویژه از دوران صفویه، در کشورهای مختلف اروپا رواج و رونق داشته است و سیاحان بی‌شماری از چین در شرق آسیا تا عثمانی در غرب آن، هر یک به مقدار بضاعت و امکانات خود مطالبی درباره شهرها، مردم و زندگی ملل شرق بیان کرده‌اند. این سفرنامه‌ها هم‌اکنون برای بازنویسی تاریخ بسیار مفید است.
کتاب حاضر، بازنویسی دست‌نوشته‌های حاجی داوود، از افراد معتبر و سرشناس جامعه شیعیان اثنی‌عشری خوجه بمبئی است که رویات سفر وی همراه با همسر و هفت فرزند (بزرگ‌ترین آن‌ها سیزده و کوچک‌ترین آن‌ها سه ساله!) و چند کنیز آن که در مجموع پانزده‌ نفر می‌شدند، می‌باشد.
این سفر در سال ۱۳۰۵ هجری شمسی از مبدا بمبئی هندوستان به مقصد مشهد مقدس بوده است و آن‌ طور که راوی می‌گوید، ۵۷ روز به طول انجامیده است که نه روز و بیست ساعت آن در مسیر رفت و ۱۲ روز هم در مسیر برگشت زمان برده است. جالب آنکه در آن سال‌ها، قسمت مسیر هندوستان و پاکستان سفر تا میرجاوه با قطار انجام شده و بقیه مسیر ایران با خودرو بود است!