یادداشت رضا هاشمی

                همه‌چیز دان!

خواندن در مورد احوالات زندگی مشاهیر به خودی خود جذابیت دارد، حتی اگر نام نویسنده یا کتاب را هم نشنیده باشی! اگرچه که یوسف زیدان نویسنده صاحب نامی است.

اما مطالعه زندگی یک شخصیت تاریخی آن هم در قالب رمان که پردازش‌ها و ساخت‌های خاص خود را می‌طلبد، حرکت بر لبه پرتگاهی بین واقعیت و تحریف تاریخ است. خصوصا برای مخاطبی که آشنایی چندانی با آن شخصیت نداشته و شرح حالی هم از او نخوانده است و توانایی تمییز صحیح از غلط را ندارد.

کتاب پیش‌رو روایت‌گر برهه‌ای از زندگی بوعلی سینا در زندان است که در ضمن آن مقاطع دیگری از زندگی وی را نیز روایت می‌شود. قلم مطلوب نویسنده شما را تا پایان داستان همراه می‌کند و حتی غافل‌گیری نیز در پی دارد؛ خصوصا وقتی متوجه شوید ابن‌سینای طبیبِ مسلمان (!) شراب می‌نوشد! یا شگفت‌زده می‌شوید زمانی که از عشق بازی‌های جناب فیلسوف و فقیه در داستان می‌خوانید! اللهُ اعلم!

وَجه «طبابت» شخصیت بوعلی در کتاب بسیار پررنگ است به نحوی که در سراسر داستان به چشم می‌خورد و حتی شاید بر وجه فلسفی و همه‌چیز دانی بوعلی سایه انداخته است.

همین‌طور روایت تاریخی از قرن چهار و پنج هجری سرزمین ایران و حکومت‌هایی هم‌چون سامانیان و غزنویان و آل بویه در ضمن داستان، آن هم از زبان یک نویسنده غیر ایرانی، جالب به نظر می‌رسد. نکته دیگر ترجمه خوب جناب مهاجرانی است که در مواقع لازم اصطلاحات و واژگان متداول زبان فارسی را در داستان جای‌گزین کرده است.