یادداشت

        در میان یادداشت ها و طرح های ناتمامی که از خورخه لوئیس بورخس جا مانده، متنی به چشم می خورد که در مجله ی "ادبیات امروز؟وابسته به کتابخانه مرکزی بوئنوس آیرس برای اولین بار چاپ شده است. مصحح در کمال امانت و دقت، اصل این متن را به چاپ رسانده تا هیچ شک و شبهه ای در اصالت متن باقی نگذارد. بر پیشانی نوشت یادداشت نوشته شده: "موسای دیگر" و چند کلمه ی پس از آن خط خوردگی ظریفی دارد. محققان کتابخانه ی بوئنوس آیرس با هیچ ابزار و وسیله ی ابداع شده ای در عصر حاضر نتوانستند به زیر این جوهر سیاه نفوذ کنند و پرده از راز این خط خوردگی بردارند. این لکه‌ی سیاه چندی است برای شارحان آثار بورخس مایه ی کنجکاوی و تفحص بسیار در متون کهن و بالینی او شده. این خط خوردگی، این لکه‌ی سیاه نفوذناپذیر، متن را به تعلیق درخوری درآورده.
شک و دودلی شارحان از نام موسی آنان را به چند اسم خاص اشارت داده و نهایتا به کشف اسم کتابی منجر شده که مورد توافق اکثر شارحان بوده؛ این کشف چندی است که مایه ی خوشحالی دوستداران بورخس شده: "منتهی الآمال" اثر شیخ عباس قمی، عالمی ایرانی، مدفون در شهر نجف.