یادداشت سامان

        پنیر و کرم‌ها نوشته‌ی کارلو گینزبرگ اثری است تاریخی پژوهشی که یا یک نگاه بسیار ریزبینانه و پر از جرئیات پرده از اتفاقی در قرن شانزدهم میلادی در ایتالیا بر میداره. موضوعی که نویسنده دست روی اون گذاشته در مورد آسیابانی است به نام منوکیو که دو بار توسط دادگاه تفتیش عقاید محاکمه میشه و در نهایت جسدش سوزانده میشه.شرحی که نویسنده داده یک شرح پر از جرئیاته و به کلیات ماجرا بسنده نکرده. اگر در زمینه کتاب‌های تاریخی، کتابی از خانم باربارا تاکمن مطالعه کرده باشید، می‌دونید که ایشون هم روایت تاریخ رو با جزئیات فراوان نقل می‌کنه و آقای گیزنبرگ هم این ماجرا رو با دقت فراوان و جزئیات بالا بیان کرده. پس از اون دسته کتاب‌هایی است که نه میشه سریع خوندش و نه شکل روایتش روان و جذابه.این اولین نکته.

نکته بعدی اینکه نویسنده تاکید زیادی روی این داره که آنچه که بررسی کرده در واقع روایت تاریخی از افراد گمنامه.منوکیو آسیابانی است گمنام و شهرت افرادی چون گالیله رو نداره.به قولی نویسنده، در این کتاب از صدای بی صدایان گفته.از اون افرادی گفته که در لا به لای صفحات تاریخ دیده نمی‌شند و اگر هم در کتب تاریخی بهشون پرداخته بشه، جز چند سطر چیزی ازشون گفته نمیشه.از این جهت میشه اثر رو ارزشمند دونست و به نظرم کلیت موضوع و پرداختن به یک انسان گمنام نکته جالبیه. در واقع کتاب رو تحت تاریخ خرد قلمداد می‌کنند که در مقدمه کتاب نویسنده توضیحات مفصلی در مورد تاریخ خرد و چالش‌هایی که داره به خوبی داده.

شکل روایت کتاب که تا حدی هم میشه گفت سخت خوان حساب میشه به این صورته که ما شرحی از جلسات دادگاه منوکیو رو می‌خونیم و همزمان مسیری که برای منوکیو طی شد تا به این عقاید برسه و در نهایت بازداشت و محاکمه بشه. منوکیو فرد بی سوادی نبوده و تونسته کتاب‌های گوناگونی رو بخونه.تحت تاثیر این کتاب‌ها عقاید دینی‌اش دچار تغییر و تحول میشه.از کتاب ها حرف زده میشه. از اینکه چه کتاب هایی خوانده شده و چه تاثیری از کتاب پذیرفته. حتی منوکیو به قرآن هم سری زده و اون رو هم مطالعه کرده... در کتاب ما زیاد با احتمالا،شاید،مطمئن نیستم نویسنده مواجه می‌شیم. در ابتدا این شکل روایت رو دوست داشتم و بیشتر به حساب صداقت نویسنده گذاشتم که جایی که منبع معتبری نبوده حکم قطعی صادر نکرده ولی هر چه از خواندن کتاب گذشت و دیدم این عدم قطعیت‌ها زیاد و زیادتر شد و تعدد بالای عدم قطعیت نویسنده در روایت های کتاب، مساله ای بود که کمی از کتاب دلزده‌ام کرد. به دو نمونه دقت داشته باشید:

1- روز قبل از آن، خانه منوکیو تفتیش شده بود. تمامی صندوق‌هایش را در حضور شاهدان گشودند و کتاب‌ها و نوشته‌هایش ضبط شدند.شوربختانه نمی‌دانیم که این نوشته‌ها چه بودند. صفحه212
2-اینها حدس و گمان‌هایی صرف هستند. مدرکی در اختیار نداریم که نشان دهد آن زیباترین کتابی که منوکیو شورمندانه در مورد آن سخن گفته بود به راستی قرآن باشد. صفحه206

از این شکل نمونه ها در کتاب زیاد بود. به عنوان آخرین نکته هم به این اشاره کنم که حجم کتاب از 35 صفحه مقدمه مترجم و نویسنده، 245 صفحه مطلب اصلی کتاب و 82 صفحه یادداشت‌های انتهایی تشکیل شده.