یادداشت محمدامین اکبری

        به نام او

ژانر معمایی- جنایی برای یکی از محبوبترین ژانرهاست، ژانری که اگر نویسنده در آن هوشمندانه عمل کند اثری ماندگار خلق خواهد کرد، شخصیتهایی خلق خواهد کرد که حتی از او هم بزرگتر می‌شوند، مثلا شرلوک هولمزی می‌شود که بر شخصیت آرتور کانن دویل و تمام آثارش سایه می‌افکند.

نویسندگان زیادی در این ژانر قلم زده‌اند و آثار ماندگار آفریده‌اند ولی گویا امروز نویسندگان حوزه اسکاندیناوی بیش از سایر مناطق در این ژانر فعالیت دارند، پس از هنینگ مانکل سوئدی که با کارگاه والاندر داستانهای پرکشش جنایی را روایت می‌کرد، الان یو نسبوی نروژی با آثار پرمخاطبش میانداری می‌کند.

من از یو نسبو بیش از این دو رمان خوانده بودم یکی رمان پرکشش و فوق‌العاده خون بر برف و دیگری رمان پیچیده و روان‌شناسانه خورشید نیمه‌شب و سومین کاری هم که خواندم همین خفاش بود که اولین کتاب از سری کتابهای کارگاهی یو نسبو بود، کتابهایی با محوریت هری هوله کارگاه نروژی که پرونده‌های مختلف در سراسر جهان را پیگیری می‌کند.

اول بگویم که خفاش به خوبی آن دو کار قبلی نبود البته چندین دلیل می‌شود برشمرد که این امر را توجیه کند، یک اینکه خفاش اولین کار یو نسبو است و آن‌طور که من از دوستان جنایی‌بازم شنیده‌ام نسبو کتاب به کتاب قوی‌تر ظاهر می‌شود، دو اینکه ژانر آن دو اثر تریلر است و داستان از ابتدا تا به انتها ضربآهنگی سریع و جذاب دارد ولی این اثر کارآگاهی- معمایی‌ست و قاعدتاً با ضربآهنگی کند شروع می‌شود و رفته رفته اوج میگیرد و مخاطب همگام با کارآگاه و پلیس گره‌های داستانی را باز می‌کند، که البته مشکل اصلی خفاش این است که دیر شروع می‌شود و هری هوله هم حداقل در این کتاب کارآگاه خوب و جذابی نیست.

البته کار از بسیاری از رمانهای این ژانر قوی‌تر است و نشان می‌دهد که چه نویسنده بزرگ و باهوشی قرار است به صف نویسندگان جهان اضافه شود. شاید من چون آن دو اثر خوب را از نسبو خوانده بودم توقعم زیادی بالا بود.
‌
در آخر ضمن تشکر از مترجم خوب اثر که اتفاقا شاعر هم هستند جناب عباس کریمی‌عباسی عزیز از نشر چترنگ هم بابت آثار خوبی که از نسبو و سایر جنایی‌نویسان منتشر می‌کند تشکر می‌کنم و استدعا دارم آثار نسبو رو با ترتیب ترجمه منتشر کند فی‌المثل بعد از خفاش، چاقو را منتشر کرده‌اند که دهمین و آخرین اثر از سری رمانهای هری هوله است. و این اصلا خوب نیست. :)