یادداشت سارا حسینی

        «چادر کردیم رفتیم تماشا» سفرنامهٔ زنی کرمانی (عالیه خانم شیرازی) به شهرهای زیارتی عربستان و عراق در دورهٔ قاجار است‌. او و همراهانش برای رسیدن به مکه، از راه دریا به بمبئی و از آن‌جا به جده می‌روند. پس از زیارت مکه و مدینه، عازم عتبات عراق می‌شوند و پس از آن، عالیه خانم به تهران می‌آید و ایامی را در دربار ناصری می‌گذراند و در پایان به دیار خود یعنی کرمان برمی‌گردد. این سفرنامه به جهت نگارش زنانه، ذکر جزئیات فراوان، اطلاعات تاریخی دربارهٔ زندگی روزمره در دربار ناصری، حائز اهمیت است؛ با این همه خواندن آن می‌تواند برای خوانندهٔ غیر پژوهشگر، قدری ملال‌آور باشد‌. این که عالیه خانم شیرازی که را دیده، خانهٔ کی رفته، چه خورده، کی خوابیده، کی رفته تماشا، با چه کسانی حشر و نشر داشته، تنها در صورتی جالب توجه است که نسبتی با مخاطب داشته باشد و معنایی در زندگی او خلق کند‌؛ البته این که روزانه‌نویسی عالیه خانم را با معیارهای مدرن بسنجیم، کار چندان درستی نیست. 
از نکات جالب کتاب برای من، سختی‌های توصیف‌ناپذیر سفر حج در روزگار گذشته است. ما امروز سوار هواپیما می‌شویم و کمتر از سه ساعت، به جده می‌رسیم و با مجهزترین اتوبوس‌ها به مکه یا مدینه می‌رویم. گذشتگان ما اما (از قرن دو و سوم هجری تا زمان همین عالیه خانم شیرازی که حدودا ۱۵۰ سال پیش می‌شود) با مشقت‌های فراوان عازم بیت‌الله الحرام می‌شدند و نکتهٔ جالب دربارهٔ عالیه خانم این بود که بارها و بارها برایمان نوشته که نمی‌داند اعمالش با وجود این همه مشقت، نزد خدای سبحان مقبول است یا نه!
 نویسنده، از مکان‌های مقدسی که به زیارتشان رفته، توصیف چندانی ارائه نکرده. توصیف‌های پرجزئیات کتاب که گاه نقبی به زیاده‌گویی می‌زند، دربارهٔ مسیر  سفر و البته در بخش دوم کتاب در باب وقایع ریز و درشت روزمرهٔ دربار ناصری و زندگی وابستگان دربار است‌.‌ عالیه خانم احتمالاً به واسطه نسب قاجاری و حاجیه بودنش، اجر و قرب فراوان نزد قاجاریان داشته و در روزهای زندگی در تهران، به شغل شریف بزک کردن عروسان قاجاری، مشغول بوده است :)
نقشهٔ سفر، فصل‌بندی جالب، واژه‌نامه و نمایه‌های کاربردی، از ویژگی‌های خوب دیگر کتاب است.