یادداشت محمد مهدی

        باسمه تعالی
🔰 با وجود اینکه حدود چهارده سال از شروع بحران سوریه و حدود پنج سال از پایان عملی جنگ گذشته، هنوز تکلیف تولیدات فرهنگی ما با این واقعه عظیم مشخص نیست! به صورت خاص در حوزه کتاب، ابتدا که پر از اطلاعات و ادعاهای ضعیف، بی‌پشتوانه و حتی خلاف واقع بودن (متأسفانه بعضاً هنوزم هستن). در ادامه هم - به جز اثر «صبح شام» از شهید امیرعبداللهیان - نگاه جامعی رو شاهد نبودیم؛ در بهترین حالت، تک‌نگاری یا خاطره حول اشخاص کار می‌شد که اونا هم سطوح کیفی متفاوتی دارن... این‌ها همه بود تا زمان انتشار اثری متفاوت از نشری متفاوت!

🔰 نمایشگاه کتاب پارسال بود که انتشارات صهبا نسخه اولیه کتاب «مقاومت زینبیه» رو توی غرفه گذاشته بودن. از صحبت با مجموعه مشخص بود که این کتاب، قراره تفاوت زیادی داشته باشه. اینطور که معلومه، در این یکسال هم تلاش بیشتری جهت تکمیل محتوای کتاب داشتن و نهایتاً به نمایشگاه کتاب امسال رسوندنش 👌

🔰 کتاب سعی داره کارِ تحقیقی صمیمانه‌ای ارائه بده که هم به سندیت محتوا، خدشه وارد نشه و هم جذابیتش حفظ بشه. خودم عبارت «مستندِ مکتوب» رو برای توصیفش پیشنهاد میدم. تا حالا همچین کتابی نخونده بودم؛ اونم با یه راوی جذاب و واقعی (اگه کتاب‌های آقای موذنی رو خونده باشین، علت تأکید روی این بخش رو می‌دونین 😂). راوی کتاب، آقا سالم، از شیعیان افغانستانی ساکن زینبیه و فرزند یکی از علمای بزرگ اون منطقه هستن که در این بازه در متن جریانات حضور داشتن. کدوم بازه؟ شانزده ماه محاصره حرم حضرت زینب سلام الله علیها... 💔

🔰 این بازه زمانی یک‌سال‌ونیمه، ویژگی‌های منحصربفردی داره که اگه درست تشریح بشه، تقریباً بسته کاملی فهم صحیح کل بحران سوریه رو فراهم می‌کنه؛ کاری که کتاب «مقاومت زینبیه» در انجامش توفیق فراوانی داشته!

🔰 روایت کتاب از آشنایی با سالم و انگیزه آغاز به کار شروع میشه. در ادامه تاریخ کوتاهی از منطقه زینبیه، ارادت اهل تسنن، حضور شیعیان و بافت جمعیتی اونجا توضیح داده میشه.
از شروع ترسناک درگیری‌ها خیلی نکات تکان‌دهنده‌ای مطرح شده... از مردمی که به خاطر امنیت مثال زدنی سوریه سالیان سال کنار هم بودن؛ اما با رقم خوردن یه حادثه شدید و شایعات رگباری بعد اون، خودشون به جون هم افتادن! حتی بدون سلاح! نوع درگیری‌های اولیه که این‌طور باشه، جنس مقاومت‌های اولیه هم مردمی میشه که با چندتا از اونا آشنا می‌شیم. حملات به دفتر رهبری و حرم حضرت زینب (س) از نقاط عطف در درگیری‌ها هستن که جزئیات به شکل دقیق و فشرده آورده شدن. نقش واقعی ایرانی‌ها در تغییر طرح عملیاتی با حضور شخصیت‌های بزرگی مثل حاج قاسم، سردار همدانی، سید رضی و... به شکلی ملموس توضیح داده میشه. نحوه ورود به مسئله و شکل نقش‌آفرینی فلسطینی‌ها، عراقی‌ها، لبنانی‌ها، افغانستانی‌ها و سوری‌ها در محور مقاومت طوری خوب توضیح داده شده که به عنوان مخاطب همیشگی اخبار وقایع منطقه‌ای، هیچ‌وقت نخونده بودم! همه و همه تا زمان آزادی کامل منطقه و پایان محاصره؛ به صورتی که قدم به قدم این مسیر رو طی می‌کنین و نکات فوق‌العاده‌ای رو متوجه می‌شین...

🔰 کتاب، فقط به مسائل نظامی هم نپرداخته. پرداختن به زندگی زیر پوست محاصره، نقش کادر درمان و کادر رسانه، تنها بخش‌هایی از یک زندگی یه جامعه مقاوم هست که به خوبی به تصویر کشیده شده...
همین‌طور شناخت کلی شخصیت عجیب تا کرامات شهدا و بزرگان دین... اونم کراماتی که مستند هست و نه صرفاً بر مبنای یک روایت از یک شخص و بدون استناد...

🔰 یکی از ویژگی‌های فتنه، بروز شبهات و دروغ‌های زیاد در مورد کلیات و جزئیات اون‌هاست. کتاب سعی داشته در رفع شبهات و واضح‌سازی حقایق گام برداره که فکر می‌کنم موفقیت بالایی هم داشته... از نقش واقعی فلسطینی‌ها که پا به پای باقی اهالی برای حفاظت از حرم جنگیدن و شهید دادن؛ اما اجازه عبور مسلحین از اردوگاهشون رو ندادن... از علت تبلیغات دروغین در اون زمان و زمان حاضر در مورد نقش منفی فلسطینی‌ها در بحران و عامل اون... در مورد اینکه بیداری اسلامی، واقعاً فرصت بود و نه توطئه کشورهای غربی... در مورد اینکه شیعه و سنی در دفاع از این حرم، کنار هم جنگیدن و شهید شدن و خونشون آمیخته شد... خلاصه در مورد خیلی از اشتباهات جداافتاده این روزها...

🔰 کتاب، دو چالش اصلی برای مخاطب داشته که سعی شده با روش‌های ابتکاری، رفع بشن. کدوم‌ها؟
🔹 پیچیدگی اسامی مناطق عملیاتی: برای رفع این چالش، یه نقشه گلاسه با کتاب گذاشته شده که می‌تونین حین مطالعه، کنار دستتون بذارین و به راحتی تطبیق بدین 👌
🔹 پیچیدگی اسامی افراد: الحمدلله خیلی از مصاحبه‌شونده‌ها هنوز در قید حیات هستن. برای رعایت مسائل حفاظتی، از اونا با اسم جهادی یاد شده و تصویر ندارن. اینه که با کلی حاجی و ابو در متن مواجه هستیم 😂 برای رفع این چالش، در اولین مواجهه با اون شخص، توصیفات و تصویری با کادر بسته ازشون گذاشته شده که برای مخاطب، تصویرسازی صورت بگیره.
🔻 در کنار این اقدامات، اگه کتاب یه اعلام اشخاص و مناطق هم داشت، خیلی بهتر می‌شد؛ به خصوص برای چالش دوم.

🔰 عمده محتوای کتاب، حاصل مصاحبه با افراد غیرفارسی‌زبان هست؛ اما ترجمه به زیبایی هرچه تمام‌تر صورت گرفته. در برخی موارد هم عین عبارات عربی در کنار ترجمه فارسی آورده شده تا به قول کتاب، شیرینی اون از دست نره. از لحاظ رعایت مسائل نگارشی هم اگه از یه سری اشتباه ریز چشم‌پوشی کنیم، کار دراومده. ایراد جدی که به صحافی کتاب وارد می‌دونم، طراحی جلده. علی‌رغم هنری بودن، وجود یه برش این شکلی روی جلد، امکان پاره شدنش رو بالا می‌بره. خلاصه شاید مجبور بشین برای بیرون بردن، جلدش کنین (که احتمالاً از چاپ بعدی این مسئله هم حل میشه).

✅ با اینکه حجم کتاب کم نیست؛ اما به شکل فوق‌العاده‌ای روان، دل‌نشین و قابل فهم هست. اصلاً بیشتر حجم کتاب رو خودم توی رفت و آمد با مترو خوندم! مطالعه این کتاب در ایام دهه اول و دوم محرم، لحظه‌های خوشی رو برام رقم زد... در مجموع حتماً و حتماً توصیه می‌کنم این اثر چشم‌گیر رو مطالعه بفرمایین ❤️

پ.ن: لطفاً برای شادی روح شهدای دفاع از حریم اهل بیت (ع)، صلواتی قرائت بفرمایید...
پ.پ.ن: چیزی که برام تاسف‌بار بود ، عدم معرفی شخصیت‌های کارآمد و چندوجهی مثل شهید شاطری بود... بیشتر باید ازشون خوند...
پ.پ.پ.ن: خوندن کتاب باعث شد انگیزه مرور کلیپ و آهنگ‌های اون ایام رو پیدا کنم... هعی...