یادداشت Amadeus

        کتاب «شیطان» تولستوی داستانی کوتاه و تندوتیز درباره کشمکش درونی یک مرد است که میان خواسته‌های جسمانی و باورهای اخلاقی‌اش گیر افتاده. تولستوی این جدال را با همان دقت روان‌شناختی همیشگی‌اش می‌نویسد؛ جایی که هوس نه به‌عنوان یک هیجان گذرا، بلکه به‌صورت یک نیروی پنهان و وسوسه‌گر تصویر می‌شود که آرام‌آرام ذهن را می‌بلعد.
خواندنش حس یک هشدار دارد؛ نه به شکلی اخلاق‌گرای خشک، بلکه با نگاهی انسانی و بی‌پرده به ضعف‌های ما. پایانش هم تلخ و کوبنده است، درست مثل سیلی‌ای که بعد از غرق شدن در رویا، بیدارت می‌کند.