یادداشت نفیسه سادات موسوی

        شب گرفتن ماه 
شب گرفتن ماه، رمان تاریخی با رویکرد روایت ماجراهای کمتر شنیده شده از زندگی فردوسی حکیم است. 
در بخش های مختلف این کتاب، با چالش های فردوسی با حکام و سلاطین زمان، حیات اجتماعی و فرهنگی فردوسی، شاعر بزرگ ایران،  بخشی از رخدادهای واقعی و خانوادگی زندگی حکیم فردوسی و امثال اینها مواجه می شویم که احتمالا در کمتر کتابی آنها را شنیده اید. همچنین در خلال کتاب، با فرهنگ و تمدن ایرانی و سیمای بیش از هزارسال تاریخ و سرگذشت مردم ایران آشنا می شویم. این مساله از آن جهت اهمیت دارد که نویسنده در کارنامه ادبی خود بارها این را ثابت کرده که از بین روایتهای متنوع، روایتهای مستند تر و منطقی تر را به روایت های مشهورتر ولی احساسی ترجیح میدهد. 
پر بیراه نیست اگر بگوییم نوجوان امروز ایرانی، از شاهنامه چیزی بیشتر از نام و سراینده و قرن آن را نمی شناسد. اسم رستم و افراسیاب و تنی چند از پهلوانان را هم به سبب کثرت استفاده دیگران می داند وگرنه شاید اگر از او بپرسید داستان آرش کمانگیر را شنیده یا نه، آن را از داستان های شاهنامه به شمار بیاورد ( در حالی که این داستان و این شخصیت در شاهنامه نیامده اند!) . از همین رو لزوم تولید آثاری با محتواهای مربوط به شاهنامه، این سرمایه ارزشمند زبان و فرهنگفارسی و ایرانی، مخصوصا بری رده سنی نوجوان، وجود دارد و پرداختن به آن از هر زاویه و با هر رویکردی قابل تحسین است. آنچه در بازنویسی این کتاب هم به وضوح دیده میشود همین است. تلاش برای پیوند و آشتی نوجوان با زندگی شاعر بزرگ حماسه سرای ایران . اما بد نیست به این مساله اشاره شود که زبان و بیان کتاب، اگرچه به فارسی رایج ما برگردانده شده و اگرچه برای نوجوانانه شدن این قلم همت قتبل توجهی صورت گرفته است، اما برای مخاطب عام نوجوان سخت خوان و دیرفهم است. در مقابل برای نوجوانی که اهل مطالعات ادبی و متن خوانی کلاسیک فارسی باشد بسیار خوشخوان و دلچسب خواهد بود. به همین دلیل کوچک، و برای جلوگیری از دلزدگی نوجوان نسبت به مطالعه شرح زندگی بزرگان فرهنگ و ادب فارسی، بهتر است جز برای گروه دوم، آن را به سایر نوجوانان ارائه نکنیم. هرچند با بالاتر رفتن سن نوجوان و از حوالی 17 سالگی، این تقسیم بندی دیگرنیاز نیست و برای همه مناسب خواهد بود . 
اگر بین نزدیکان خود دوست شاهنامه دوست و فردوسی خوانی دارید هم این کتاب یک گزینه خاص و مناسب برای معرفی یا هدیه به اوست، چرا که اولا کمتر منبع و رمانی به این موضوع پرداخته و زندگی خود فردوسی همواره در هاله ای از ابهام برای شاهنامه خوانان قرار داشته است. دوم هم اینکه معمولا فقط بخش هایی از زندگی فردوسی که به خود شاهنامه ارتباط دارد در منابع و کتاب های مرتبط تکرار شده اند، مثل داستان امتناع فردوسی از پذیرفتن هدیه ناچیز نقدی سلطان محمود و طعنه زدنش به او، یا امتناع خانواده فردوسی از پذیرفتن هدیه چشمگیری که سلطان محمود پس از مرگ فردوسی آن را به پاس سرودن شاهنامه میخواست به ورثه تقدیم کند. 
اصل اثر به زبان تاجیک نوشته شده است و به قلم نویسنده مشهور تاجیکستانی، ساتم الوغ زاده. نویسنده ای که در کارنامه پربارش پژوهش‌های ارزشمند و پرمایه‌ای درباره زندگی و شرح‌حال و زیست اجتماعی بزرگان فرهنگ ایرانی مثل ناصر خسرو، ابن سینا، رودکی و ... به چشم میخورد. 
اگرچه پیش تر محمدرضا مرعشی پور به همت نشر نیلوفر، این کتاب را   با عنوان داستان زندگی فردوسی به فارسی ترجمه کرده بود اما محمدرضا سرشار ( رضا رهگذر )، این اثر را با نگاهی مناسب تر برای نوجوان ایرانی به زبان فارسی رایج ما برگردانده و آن را در حدود 100 صفحه نسبت به نسخه نشر نیلوفر کوتاهتر هم کرده است واز انتشارات سوره مهر روانه بازارش کرده است. 
خود این رمان سال 75 با عنوان کتاب خارجی برگزیده سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شد و وزارت فرهنگ و ارشاد به نویسنده آن هم لوح تقدیر اعطا کرد و هم 50 سکه بهار آزادی . 
گویش تاجیکی اگرچه در چهارچوب زبان فارسی قرار می گیرد اما با فارسی رایج امروز چه در واژگان و چه در نحو تفاوت زیادی دارد و به همین علت این رمان برای انتشار در ایران و در اختیار مخاطب ایرانی قرار گرفتن، نیاز به بازنویسی داشته است . 

شب گرفتن ماه در دسته کتاب های نقره ای انتشارات سوره مهر به حساب می آید. کتاب های نقره ای سوره مهر، به آن دسته از کتاب ها گفته می شود که به دلیل استقبال مخاطبان از چاپ چهارم فراتر رفته اند.