یادداشت مهدی کرامتی

1403/4/31

4.5

        اگر کسی با کتاب‌های شهید مطهری (ره) مأنوس شود، به مرور درخواهد یافت که خودشان سیر مطالعاتی مخصوصی را برای مطالعه‌ی آثارشان پیشنهاد می‌کنند که از منطق شروع شده (منطق و فلسفه - از مجموعه کلیات علوم اسلامی) با فلسفه ادامه یافته و سپس وارد سایر حوزه‌ها می‌شود. ارجاعات مکرّر ایشان به کتاب أصول فلسفه و روش رئالیسم در کتاب های اعتقادی‌شان (مثل همین کتاب انسان کامل یا عدل الهی یا انسان و سرنوشت) گواه این مدعا است. امّا چرا این را گفتم؟
حقیقت این است که مطالعه‌ی آثار اعتقادی شهید مطهری (ره) بدون آشنایی و اشراف بر مبانی فلسفی ایشان، اغلب به برداشتی سطحی و شعاری از آثار ایشان منجر می شود. این خواننده نهایتا می‌تواند توشه‌ای برای اقناع خودش بردارد و هرگز نمی‌تواند این دین شخصی را بر دیگری عرضه کند. به علاوه، هرگز دلیل و استخوان‌بندی ادعاهای استاد درک نمی‌شوند. کتاب انسان کامل یکی از مهم ترین کتاب‌های استاد است که به حوزه های مختلفی از فلسفه مربوط است که بدون آن‌ها اساساً حرف‌های استاد قابل اثبات نیست. 
کتاب انسان کامل به دنبال بررسی تطبیقی «معیار خوشبختی» در میان اسلام و سایر مکاتب مثل اگزیستانسیالیسم سارتر و قدرت گرایی نیچه و محبت گرایی مسیحی است. استاد مشابه همیشه، نخست راه‌های رفته را بررسی کرده و نشان می‌دهند که تمام آن‌ها در بست بست قرار دارند و تنها راهی که برای حل معضل و پاسخ دادن به سؤال وجود دارد، پاسخی است که اسلام آن را بیان کرده است. 
نظر به ارتباط مستقیم بحث انسان کامل با فلسفه‌ی اخلاق، ایشان رویکردهای اخلاقی گوناگون یعنی مکتب عقل (تحت عنوان مکتب فلسفه‌ی سینوی) مکتب عشق (مکتب عرفا) و مکتب های دیگری که نهایتا ذیل مکتب عقل قلمداد می‌شوند، مثل فایده گرایی یا قدرت گرایی یا آزادی گرایی را نقد می زنند.

(0/1000)

نظرات

فاطمـــه*

1403/4/31

به عنوان کسی که برای شروع آثار استاد مطهری دست روی این کتاب گذاشتم، الان برام سوال شده که چقدر از مفاهیم رو برداشت کردم؟ چطور میشه اینو متوجه شد؟ چون حین خوندنش مطالب رو متوجه میشدم اما اینکه سطحی بوده یا نه رو نمیدونم.

مهدی کرامتی

1403/4/31

سلام، وقت تون بخیر باشه. البته من قصد جسارت به مطالعه کنندگان آثار استاد رو نداشتم، فقط دغدغم رو گفتم؛ چون واقعا لمسش کرده بودم. امّا درباره‌ی سؤال ارزشمندتون، من یه مطلب یا تحقیق آماده درباره‌ی «ارزیابی سطح مطالعه» که چه قدر عمیق بوده یا نه ندارم، امّا یه سری راه حل به ذهنم میرسه که بفهمیم. من فقط یکی شونو این جا میگم که توی متن هم بهش اشاره کردم: نوشتن! ما اغلب به راحتی درباره ی رمان‌ها یادداشت میزاریم اما نسبت به کتاب های علمی فرافکنی میکنیم در حالی که اتفاقا یادداشت نویسی برای این هاست که اهمیت داره. گرچه هر یادداشتی هم به درد نمی خوره. مثلا این یادداشتی که من نوشتم تقریبا به نظر خودم اصلا اون یادداشتی نیست که ازش حرف می زنم، (یه یادداشت مفصل از انسان کامل برای خودم دارم البته) اون یادداشت یه جور خلاصه نویسی نظام مند هست. حالا سعی میکنم انشالله درباره ش بنویسم.

فاطمـــه*

1403/4/31

اتفاقا در نظرم بود اگر خواستم یادداشتی برای کتاب بنویسم، نکاتی رو که در یادداشتتون بهش اشاره کردین قید کنم که دیدم یادداشت شما بهتر و کامل تره و منصرف شدم یادداشت بنویسم اینجا😅 اما چون با قلم ایشون آشنایی نداشتم، نمیدونم واقعا که آیا برداشت صحیحی از مطالب داشتم یا نه.
ممنونم بابت راهنمایی‌تون🌸
@Mahdi_keramati