بریده‌های کتاب وحید اسلامی

شیخ : مقصدت از زیستن در سفر چیست؟ سید جمال : نه آنم که بخوانم و بخوانم تا فقیهی گوشه گیر و منزوی در کنج مدرسی دورافتاده باشم و نه آنم که به پوسته علم اکتفا کنم و مغز آن را رها کنم. رسالتم را همان رسالت رسول الله و در ادامه آن می دانم. می خوانم که روزی زنجیر اوهام و خرافات از عقل انسان بردارم و آنها را از چاه بردگی برهانم. شیخ : برای این رسالت، باید چون رسول باشی؛ عقلِ کل و لبُ اللباب؛ رئیس حکما و اسوه تقوا. اگر چنین نباشی، خلق الله را به خود خوانده ای، نه به خدا.

در هر حرفه ای گری. نوعی از دوری از حقیقتِ آن امر وجود دارد. حرفه ای شدن وجه دیگری از حادثه شگفتِ عادی شدن است. به محض حرفه ای شدن در کاری، جوشش متوقف می شود و ارتباط وجودی با یک حقیقت، به تکرار یک آیین بدل می شود. حرفه ای شدن نتیجه ماندن و یکجا ایستادن است.

با هر چشیدن جدیدی، خواهش جدیدی متولد میشد و در هر خواهش جدیدی، ذلت جدیدی نهفته بود. پرهیز، پر پرواز او بود. با خودش عهد کرده بود، مذاقش را با طعم چیزی که برای زنده ماندنش ضرورتی نداشت، آشنا نکند.

در ستایش دیگران گاهی رذالتی نهفته است که به شمشیرِتحقیرِ غیر بدل می شود و به اثبات فضل ستایشگر می انجامد. ‌و چه شنیع است که شایسته ستایش را به شماتتِ یک شایسته ستایش دیگر بیامیزند.

بزرگی هرکس به بزرگی غمی است که در دلش پنهان کرده است. غم شوکت دارد، مهابت دارد، هیجان می آفریند و حرارت می بخشد. هرکسی به اندازه ادراکش از حقیقت، غم دارد. آنها که غم را به افسردگی و غصه فرو می کاهند، غم نمی فهمند.

گریه، خلقت شگفت خداست و مرتبه ای از ادراک که در آن مرحله، فهم و زبان و اشاره از حرکت بازمی ایستند. گریه، تنها زبانی است که ادراک غمگنانه را بازگو می کند.

افق بایستی دور باشد و دست نیافتنی. افق بایستی انتزاعی باشد و سابژکتیو نه انضمامی و آبژکتیو. افق باید انفسی باشد و نه آفاقی. ذهنی باشد نه عینی. افق باید پیش رو را نشان دهد، نه پسِ پشت را. افق باید آینده ساز باشد، نه گذشته گرا.