بریده‌ کتاب‌های محمود

آیدا تای آیدین بود. بی هیچ کم و کاست. خوش‌خنده و شیطان و پر سر و صدا. کافی بود سر پدر یا مادر را دور ببیند تا خانه را روی سرش بگذارد، برادرها را انگشت به دهان وامی‌گذاشت و آن‌ها را مطیع خود می‌ساخت. علاوه‌بر این‌ها، بیش‌از حد زیبا بود و این خود باعث می‌شد که پدر هر به ایامی نگران او باشد.

«اون چیزی که ترس به دل آدم می‌ندازه شیطان نیست، زمانه. هیچ‌کس نمی‌تونه زمان رو شکست بده.»

مردی که می‌گفت خبرنگار است به دیدنم آمد. گفت دلش می‌خواهد از کار شیطان سر دربیاورد. حرفش آن‌قدر کلیشه‌ای بود که توجهم را جلب کرد. گفتم «چرا می‌خوای از کار شیطان سر دربیاری؟» «باید سر دربیارم تا بتونم ازش دوری کنم.» گفتم «اگه بتونی بفهمی که دیگه شیطان نیست. همون بچسب به دعا و نیایشت تا شیطان سر راهت سبز نشه.»

سیرن و کالوپسو نقشه داشتند که اُدیسه آینده را فراموش کند و در زمان حال گیر بیفتد، اما اُدیسه مقاومت می‌کند و هدفش می‌شود بازگشت به خانه، چون می‌فهمد زندگیِ صرف در زمان حال یعنی تنزل به زندگی حیوانی. نمی‌شود به کسی که همه‌ی خاطراتش را از دست داده گفت انسان. زمان حال فقط نقطه‌ی اتصال گذشته به آینده است و به تنهایی بی‌معنی است.

مرضی هست به نام سندروم کاپگراس (Capgras) که علتش یک جور اختلال در بخشی از مغز است که کارش مهر صمیمیت و نزدیکی است. اگر به آن مبتلا شوید، می‌توانید چهره‌ی نزدیکان‌تان را تشخیص دهید، اما دیگر باهاشان احساس آشنایی ندارید.

دارم نسخه‌ی جلدکاغذیِ کهنه‌ای می‌خوانم از جستارهای مونتَنی. حالا که پیر شده‌ام، خواندنش عجیب کِیف می‌دهد. «بیمناکِ مرگْ زندگی را به تشویش می‌افکنیم و بیمناکِ زندگیْ مرگ را.»

مدتی طولانی به کلاس شعر رفتم. تصمیم گرفته بودم اگر کلاس حوصله‌سربر شد، معلم را بکُشم، ولی خداراشکر جالب از کار درآمد. معلم چندین و چندبار به خنده‌ام انداخت، و حتی دوباری هم بابت شعرهایم تشویقم کرد. همین شد که گذاشتم زنده بماند. خودش احتمالاً هنوز که هنوز است خبر ندارد عمر دوباره‌ای گرفته. تازگی‌ها مجموعه‌‌شعر تازه‌اش را خواندم که حالم را گرفت. یعنی باید همان موقع‌ها قبرش را می‌کندم؟ فکرش را بکنید با آن ذوق و قریحه‌ی نیم‌بندش همین‌طور برای خودش شعر می‌گوید، آن وقت آدم‌کُش بااستعدادی مثل من قتل را بوسیده و گذاشته کنار. چقدر این مرد رو دارد.

«از خود نپرسید دنیا به چه چیزی نیاز دارد. بپرسید چه چیزی به شما جان دوباره می‌بخشد و بعد بروید و آن کار را انجام دهید، زیرا چیزی که دنیا به آن نیاز دارد آدم‌هایی است که جان دوباره گرفته باشند.» هاوارد تورمن

مردم اغلب به من می‌گویند اینکه ورجین خارج از چارچوب می‌اندیشد عالی است. وقتی به آن‌ها می‌گویم «درواقع ما این کار را نمی‌کنیم! ما اصلاً اجازه نمی‌دهیم چارچوبی ساخته شود» آن‌ها حقیقتاً متعجب می‌شوند. نمی‌توانید هم دوستدار چارچوب‌ها باشید و هم دوستدار خلاقیت. ریچارد برانسون - بنیانگذار ورجین‌گروپ

«جهان راه را برای کسی که می‌داند کجا می‌رود، می‌گشاید.» رالف والدو امرسون

نورا دوست داشت در جهانی خالی از هرگونه شرارت و ظلم زندگی کند، اما متأسفانه تمام دنیاهایی که می‌توانست انتخاب کند پر از انسان بودند.

سکوت محیط باعث شد بفهمد که در هر جای دیگری در دنیا چقدر سروصدا زیاد است. اینجا صداها معنا دارند. اگر صدایی بشنوی، باید به آن توجه کنی. پ.ن: در این بخش از کتاب، نورا در منطقه‌ای در نزدیکی قطب شمال بود.

امام حسین(ع) زندگی کردن با ستمگران را برنمی‌تابد. او تحمل نمی‌کند که در کنار ستمگر بایستد. با ستمگر می‌جنگد حتی اگر کشته شود. منظور از ستمگر کیست؟ هر ستمگری که باشد:چه اسرائیل، چه ستمگر داخلی. هرکس که حقوق تو را پایمال می‌کند ستمگر است، هرچند دولت باشد. کسی که تو را از حقوق خود محروم می‌کند ستمگر است، هرچند حاکم باشد. کسی که فرصت زندگی را از تو می‌گیرد ستمگر است، در هر منصبی که می‌خواهد باشد. امام حسين(ع) نمی‌پذیرد که تو با او سازش کنی.

انواع سه‌گانۀ ستم سردمدارانی دارد. اینان قبلاً بوده‌اند و اکنون نیز هستند. اما سرانجام ستم در برابر اکثریت شکست می‌خورد و ستمکار نیز درهم می‌شکند. سپس ستمکار جامۀ نو بر تن می‌کند؛ جامۀ انبیا و لباس دین. به دعوت جدیدی فرا می‌خواند و شعار دفاع از مصلحت مردم را سر می‌دهد. اعلام می‌کند که در کنار مستضعفان است. مستضعفان می‌بینند ستم از درون خودشان پا گرفته است؛ غصب و استبداد و استعمار و استثمار و استحمار از درون خودشان است. در این هنگام نبردی دیگر آغاز می‌شود. بدین‌گونه این نبرد از ازل تا ابد پاینده است.