بریده‌های کتاب طومار شیخ شرزین

کسی دوست‌دار حقیقت نیست و همه دوست‌دار مصلحت‌اند!

رعیت صفر است - تا بدانی - رعیت را در شمار صفر آور، و بزرگان همه عددند، و سلطان و سالاران برتر شماره‌اند. سلطان نه است و وزیران و چاکران و سالاران و دیوانیان هشت و هفت و شش و پنج و چهار و سه دو و یک اند و رعیت صفر است. با اینهمه بهای هر سلطان به رعیت است، و هیچ عدد بی صفر بزرگ نشود، چنان که هزار بی صفرهایش بیش از یک نیست. بدان که رعیت هیچ می‌نماید و بیش از همه است.

دندانم کندند تا نگویم، و چشمم تا نبینم، اما پا را وانهاده‌اند که ترک وطن کنم. یعنی که در این شهر جای خرد نیست.

آری آدمیان به آینه‌ها شبیهند. آینه‌ی زنگار بسته ترا کدر نشان می‌دهد، و آینه‌ی ترک خورده ترا شکسته، و آینه‌ی صیقلین یا مواج ترا صاف یا معوج. و این جز آنست که تو صاف باشی یا شکسته یا کدر یا زنگار بسته. من گاهی آینه‌ی دق بوده‌ام، و گاهی به تلنگری ترک برداشته‌ام. من کاهی به کلی خرد شده‌ام، و در هزار تکه‌ی من هزار تصویر خرد شما پیدا بود.

دندانم کندند تا نگویم، و چشمم تا نبینم، اما پا را وانهاده‌اند تا ترک وطن کنم. یعنی در این شهر جای خِرَد نیست!

این کتاب می‌گوید که تازیان در نهایت نیکخواهی به ما حمله کردند و ما در کمال ناسپاسی از خود دفاع کردیم. آن‌ها با خوش‌قلبی تمام شهرهای ما را ویران کردند، و ما از شدت بددلی تسلیم نشدیم. آن‌ها در کمال دل‌رحمی ما را قتل‌عام کردند، و ما در نهایت سنگدلی سر زیر تیغ نگذاشتیم و دست به دفاع برداشتیم. تا آنجا که می‌گوید: «- آن معاندان نابکار خونخوار را به قعر اسفل درکات دوزخ فرستادند.» [کتاب را می‌بندد] یعنی ما!