بریده‌های کتاب ظرافت جوجه تیغی

مهم مردن و در چه سنی مردن نیست، مهم این است که آدم به هنگام مردن در حال انجام دادن چه کاری است.

آغاز ارائه یک سر مشق: اگر نمی‌خواهی زندگی ات را با شنیدن هرآنچه دیگران می‌گویند خراب کنی، خودت را سرگرم گیاهان سبز خانگی کن . ولی قضیه همینجا ختم نمی‌شود....

باید توجه داشت که آدم نباید تصور کنند که چون نقشه مردن خودش را کشیده است پس باید مثل گیاهی که پوسیده راکد بماند و بی کار و بی عار زندگی کند. حال آنکه باید درست عکسش رفتار کند. مهم مردن و در چه سنی مردن نیست. مهم این است که آدم هنگام مردن در حال انجام چه کاری باشد.

بسیار پسندیده است که انسان در خصوص تحول، تکامل، تمدن و واژه‌هایی در همین ردیف حرف بزند و سخنرانی‌های پرآب و تابی ایراد کند، ولی انسان از ابتدای پدیدار شدنش تا امروز پیشرفت زیادی نکرده است: همچنان باور دارد که تصادفاً به وجود نیامده است و خدایانی که اکثریت‌شان مهربان‌اند بر سرنوشتش نظارت دارند.

آدم ها در جهانی زندگی می‌کنند که در آن واژه‌ها حکومت می‌کند و نه عمل ها و صلاحیت نهایی در تسلط بر زبان است. وحشتناک است، چون ما پستانداران برنامه‌ریزی شده‌ایم برای خوردن، خوابیدن، تولیدمثل کردن، به چنگ آوردن سرزمین خود و برقراری امنیت خود و اینکه بااستعدادترین ها در انجام این کارها، حیوان ترین های ما، همیشه اجازه می‌دهند کسانی سوارشان شوند که خوب حرف می‌زنند، در حالیکه از نگهداری باغ خود، از آوردن یک خرگوش برای شام یا درست تولیدمثل کردن ناتوان اند. انسان‌ها در جهانی زندگی می‌کنند که ناتوان ها بر آن حاکم اند. این اهانتی وحشتناک به طبیعت حیوانی ماست، نوعی فساد، تناقض عمیق.

بعضی از آدم ها، از درک آن چه میبینند، از درک آن چه زندگی آن را ساخته است، ناتوانند و یک عمر طوری سخن پراکنی در مورد آدم ها می کنند که گویی درباره آدم مصنوعی حرف می زنند و در مورد چیزها طوری صحبت می کنند انگار روحی ندارند و خلاصه می شوند در آن چه، به لطف الهامات ذهنی، می توان درباره شان گفت. ۳۱

آن کس که بذر آره می پاشد، سرکوبی درو میکند.

شاید بزرگ‌ترین خشم‌ها و سرخوردگی‌ها از بی‌کاری نیست، از نداری نیست، از بی‌آینده بودن نیست: از احساسِ نداشتن فرهنگ است زیرا آدم میان فرهنگ‌های متفاوت، نمادهای سازش‌ناپذیر، چهارشقه شده است. چگونه می‌توان وجود داشت اگر آدم نداند در کجا قرار گرفته است. اگر باید هم‌زمان به فرهنگ ماهیگیران تایلندی و بورژواهای فرانسوی گردن نهاد، کدامین کس بخواهد این‌همه بارِ گران بودن؟ بنابراین، آدم ماشین‌ها را آتش می‌زند، می‌کشد و غارت می‌کند.

می‌ترسم به درون خودم بروم و ببینم آن‌جا چه می‌گذرد.

وقتی نگرانم، به پناهگاهم می‌روم. هیچ نیازی به مسافرت ندارم. رفتن و پیوستن به قلمرو خاطرات ادبی‌ام کفایت می‌کند. زیرا چه وسیله تفریحی شریف‌تر و چه هم‌صحبتی سرگرم‌کننده‌تر از ادبیات وجود دارد و چه هیجانی لذت‌بخش‌تر از هیجانی است که خواندن کتاب نصیب انسان می‌کند. ۱۳۴

هیچ چیزی بی رحم تر و ناعادلانه تر ازواقعیت بشری نیست : ادمها در جهانی زندگی میکنند که در ان واژه ها حکومت میکنند و نه عمل ها ، و صلاحیت نهایی در تسلط بر زبان است . وحشتناک است ، چون ما پستانداران برنامه ریزی شده ایم برای خوردن ، خوابیدن ، تولید مثل کردن ، به چنگ اوردن سرزمین خود و برقراری امنیت خود و اینکه با استعدادترین ها در انجام این کارها ، حیوانی ترین‌های ما ، همیشه اجازه میدهند کسانی سوارشان شوند که خوب حرف میزنند ، در حالیکه از نگهداری باغ خود ، از اوردن یک خرگوش برای شام یا درست تولید مثل کردن ناتوانند . انسان در جهانی زندگی میکند که ناتوان ها بر ان حاکم اند . این اهانتی وحشتناک به طبیعت حیوانی ماست، نوعی فساد ، تناقض عمیق .

آدم‌ها خیال می‌کنند به‌دنبال ستاره‌ها می‌گردند ولی مثل ماهی قرمزهای داخل پارچ کارشان پایان می‌یابد. از خودم می‌پرسم آیا ساده‌تر این نیست که از همان ابتدا به بچه‌ها یاد بدهند که زندگی پوچ است. این امر ممکن است پاره‌ای از لحظه‌های زیبای دوران کودکی را نابود کند ولی، در عوض، به بزرگ‌سالان اجازه می‌دهد زمان بسیار قابل توجهی را هدر ندهند – جدا از این‌که آدم، دست‌کم، از خطر یک ضربه روحی، ضربه پارچ، در امان خواهد ماند.

شاید زندگی یعنی همین: ناامیدی بسیار، ولی همین‌طور لحظه‌هایی از زیبایی که، در آن لحظه‌ها، زمان همان زمان نیست. درست مثل نت‌های موسیقی که نوعی پرانتز در گذر زمان ایجاد می‌کنند، تعلیق، یک جای دیگر در همین‌جا، یک همیشه در هرگز. آری، همین است، یک همیشه در هرگز.

در ملافه ای تمیز خوابیدن به کسی بیش از یک امید سلامتی نمی‌دهد. ظریف خوابیدن به کسی حقی بیشتر از بیمار برای سلامت بودن نمی‌دهد.

اگر کسی از فردا هراس دارد به خاطر اینست که نمی‌داند چگونه حال را بسازد و وقتی کسی نمی‌داند که چگونه حال را بسازد، به خود می‌گوید که فردا خواهد توانست آن را بسازد و این چرند است، زیرا فردا همیشه با به امروز می‌شود، متوجه هستید؟ بنابراین به ویژه نباید همه این چیزها را فراموش کرد. باید با این یقین زندگی کرد که همه ما پیر می‌شویم و اینکه این موضوعی زیبا، خوب و شاد کننده نیست. به خود بگوییم که زمان حال مهم است: همین حالا چیزی ساختن، به هر قیمتی و با تمام نیرو.

تجدید خاطره با درختان، از جلال بی اعتنایی آن ها و از عشقی که ما نسبت به آنها داریم که به ما یاد می‌دهد چقدر ناچیز، چقدر بدذات و چقدر انگلی ایم که درهم میلولیم و هم، همزمان، ما را سوار زندگی کردن می‌داند زیرا قادریم زیبایی ای را درک کنیم که هیچ دینی به ما ندارد.

آیا سرنوشت من، از پیش بر پیشانی‌ام نوشته شده؟ اگر می‌خواهم بمیرم، برای این است که به آن اعتقاد دارم. ولی اگر، در جهان ما، این امکان وجود داشته باشد که انسان چیزی بشود که هنوز نیست… آیا خواهم توانست از این امکان استفاده کنم و از زندگی باغ دیگری جز باغ پدرانم درست کنم.

در واقع، ما تربیت شده ایم چیزی را باور کنیم که وجود ندارد، زیرا موجودات زنده ای هستیم که نمی خواهیم رنج ببریم. بنابراین، تمام نیروهای متن را صرف این می کنیم که به خودمان بقبولاند چیزهایی وجود دارند که ارزش زحمت کشیدن را دارند و به خاطر آن هاست که زندگی مفهومی دارد. ۲۰