بریده‌های کتاب داستان پداگوژیکی

انسان نوین را باید بشیوه ای نوین ساخت. میدانی آنچه که قبلا وجود داشت دیگر بدرد نمیخورد

هر چقدر مهربان باشید، هر چقدر حرف‌هایتان سرگرم‌کننده باشد، هر چقدر برخوردتان با خوشرویی و صمیمیت همراه باشد، هر چقدر شخصیت‌تان در زندگی روزمره و در تفریحات جذاب باشد، در صورتی که کارتان با شکست و ناکامی همراه شود و در هر قدمی که برمی‌دارید آشکار شود که در کارتان ناشی‌اید، یا هر کاری که انجام می‌دهید به خرابکاری و سرهم‌بندی بینجامد، چیزی جز سرزنش به دست نخواهید آورد. این سرزنش‌ها گاه سهل‌انگارانه و تمسخرآمیز خواهد بود، گاه تغیرآمیز و خصمانه و گاه با داد و فریاد و فحاشی همراه خواهد شد.

از مدت‌ها پیش متقاعد شده بودم که جوان‌ها _یا دست کم جوان‌های کانون ما _بیشترین احترام و محبت را در مورد کسانی احساس می‌کنند که در کار خود کاملاً تخصص دارند. همان چیزی که خصوصیات عالی، جسارت و معلومات دقیق می‌نامیمش، یعنی توانایی، مهارت، ورزیدگی دست‌ها، کم گویی و پرهیز از جمله‌پردازی‌های دور و دراز و عزم راسخ برای کار بیش از همه برای جوان جذابیت دارد.

به ناگهان فهمیدم که کجای کار می‌لنگد... علت تمام بحران‌ها آن بود که ما دچار ایستایی شده بودیم و ایستایی چیزی است که هرگز نباید اجازه داد به زندگی جمع راه یابد. یک جمع [کارگری] آزاد هرگز نمی‌تواند در یک نقطه توقف کند. راز بقای یک جمع انسانی آزاد پیشرفت است و راز مرگ آن توقف.

بچه‌های بهنجار، یا بچه‌هایی که وضعیت آن‌ها به حالت بهنجار بازگردانده شده از لحاظ تعلیم و تربیت مشکل‌آفرین‌ترین بچه‌هایند. طبع باهوش‌تری دارند، خواسته‌هایشان پیچیده‌تر است، فرهنگشان ریشه‌دارتر است و روابطشان دارای تنوع بیشتری است. آن‌ها از ما اراده‌ی قاطع یا عواطف چشمگیر نمی‌خواهند، بلکه ظریف‌ترین شیوه‌ها را می‌طلبند.

_خب، ولی اگر من واقعا سردرگم بشوم؟؟ رئیس اداره‌ی تحصیلات ملی ایالت مشتی به میز کوبید: _ چی هی تو به من میگویی: سردرگم بشوم، سردرگم بشوم!.. خب، سردرگم بشو. تو از جان من چه میخواهی؟ به خیالت من نمیفهمم؟ " سردرگم بشو، ولی کار را باید انجام داد."