بریده‌های کتاب استغفار و توبه

بعضی از گناهان در بعضی از موقعیت‌ها، تاثیرات زیان‌بارتری دارد. غیبت همیشه بد است؛ اما در آن زمانی که جامعه احتیاج به محبت و رافت و همدلی و وحدت و همگانی دارد، غیبت گناه بزرگتری است؛ چون دل‌ها را از هم دور می‌کند. تهمت گناه بزرگی است؛ اما آن روزی که جامعه احتیاج دارد که نسبت به ارزش‌های متبلور و مجسم در چهره افراد جامعه دل ببندد و از آنها ترویج بکند و تلاش کند برای اینکه گناه در جامعه ریشه‌کن بشود، تهمت، که به رخ کشاننده ارزش‌های منفی و صفات منفی و مردود از نظر اسلام است، گناه بزرگ‌تری است، گناه مضاف است. دروغ‌گویی همیشه گناه بزرگی است، اما آن روزی که جامعه احتیاج دارد به اینکه لُبّ حقیقت را درک کند و آگاهی مردم برای سرنوشت این مردم، اهمیت تعیین کننده و سازنده ای دارد، دروغ که گناهی به معنای تغییردهنده حقیقت است و شاید یکی از بزرگترین گناهان است به همین جهت، گناه مضاعف و بزرگتری است.

کم‌کاری، بدکاری در یک جامعه همیشه بد است اما آن وقتی که مردم به خدمت آحاد جامعه احتیاج دارند، به خدمات کاسب، به خدمات کارگر به خدمات روحانی، به خدمات نظامی به خدمات علمی اساتید، دانشجویان به خدمات روستاییان، همه به خدمات یکدیگر احتیاج دارند و جامعه باید سراپا کار و تلاش باشد تا بتواند خودش را از این پیچ مهم عبور بدهد آنجا بیکاری و کم‌کاری و کسالت از کار و در رفتن از زیر کار گناه بزرگتری است، گناه مضاعفی است.

از خودخواهی‌ها باید استغفار کنیم خودخواهی نقطه مقابل خداخواهی است دلِ خودخواه به همان اندازه که خودخواه و خودپرست است به همان اندازه از خداخواهی و خداپرستی دور است این خودخواهی به معنای وسیع کلمه یعنی شامل حمایت از خود از حزبِ خود، از جناحِ خود، از خویشاوند و وابسته خود از دوست و رفیق صمیمی خود حمایتِ بی‌استدلال و متعصبانه و حمیت آمیز؛ این غلط است نگذاریم این خودخواهی‌ها در ما رسوخ کند و منشأ اثر بشود.

آمرزش طلبی به معنای اصلاح خطاست به معنای جبران کردنِ ضربه‌هایی است که بر خودمان و بر دیگران وارد کردیم. اگر این حالت در بشر وجود داشته باشد، که به جدّ درصددِ اصلاح خطاها و مفاسد باشد، راه خدا، راه همواری خواهد شد. سرانجام بشر، سرانجام نیکی خواهد شد

اشکال کار ما انسان‌ها غفلت از خطای خودمان و غفلت از لزوم اصلاح و غفلت از اجرایی کردن اصلاح در خود است اگر این غفلت‌ها از بین رفت اگر این *عزم* به وجود آمد همه چیز اصلاح می‌شود هم در مرحلهٔ شخص خودمان که اساس هم این است؛ یعنی همه کارها مقدمۀ اصلاح خود است همۀ کارها مقدمۀ کسب رضای الهی از خود است «عَلَيْكُم أَنفُسَكُم لا يَضُرُّكُم مَن ضَلَّ اذَا اهْتَدَيْتُم» همۀ تلاشها مجاهدتها همه برای این است که بتوانیم خدا را از خودمان راضی کنیم به آن کمالی که برای ما در نظرگرفته شده در اصل آفرینش، خودمان را برسانیم.

گناه حجاب می‌شود میان ما و رحمت الهی... و استغفار این حجاب را برمی‌دارد.

از توانایی‌ها و ظرفیتهای موجود نبایستی غفلت کنیم، یکی از پایه‌های اقتدار ملی این است که مسئولین کشور، آحاد ملت اعتقاد داشته باشند که قادرند بر اینکه این راه‌ها را طی کنند این کارها را انجام بدهند خود را عاجز، بی دست و پا، در محیط بن بست احساس نکنند. البته توهم قدرت هم نداشته باشیم آنچه را که نمیتوانیم با تخیل و توهم و خیال پردازی برای خودمان فرض نکنیم؛ غفلت از قدرت واقعی و حقیقی خودمان هم نداشته باشیم.

وقتی بشر بخاطر غفلت، شهوت، کج‌فهمی دچارِ گناه، اشتباه و خطا می‌شود چوب خطاها را لامحاله خواهد خورد، تنها راه علاجی که دارد این است که توجه کند خطای خویش را پیدا کند و به خدای متعال از آن خطا بازگشت و انابه کند و از خدا طلب مغفرت کند خودِ طلب مغرت، موجب آگاهی است.

یک ملت ضعیف، یک ملت توسری خور یک ملت وابسته و دنباله رو یک ملتی که چشمش به دست دیگران و به دهان دیگران است این نمیتواند خودش را به آن قله‌های آرمانی برساند

اصلاح فردی و استغفار، یک مرحله است دیگری هم که مرحله مقدماتی و جزو بزرگترین وظایف ماست، استغفار و اصلاح اجتماعی است. مسیر را، هدف جمعی را، کارکرد عمومی را در حوزۀ توانایی خودمان اصلاح کنیم که این دیگر آن واضح ترین نمونه از تأثیرِ استغفار و مفهوم و محتوا و مضمون واقعی در راه استغفار است نباید این کار را به نظر کار دشواری به حساب آورد اگر *اراده* کنیم این کار، کار آسانی است.

گناهان هر کدام یک ضربه ای به روح انسان وارد می‌آورند صفای انسانی ،معنویت اهتزاز روحی، شفافیت روح انسان را گناهان از بین می‌برند روح را کدر می‌کنند. آن جنبهٔ معنویتی که در انسان هست که مایهٔ تمایز انسان با بقیهٔ موجودات این عالم ماده است او را از شفافیت می‌اندازد به حیوانات نزدیک می‌کنند به جمادات نزدیک می ‌کنند؛ گناه اینجوری است.

ظلم کردن به افراد، حق مالی آنها را، حق عِرضى [آبرو] آنها را، حق اجتماعی آنها را ندیده گرفتن و باطل کردن همیشه گناه است؛ اما آن وقتی که جامعه اسلامی عَلَم عدل قرآنی را بر سر دست گرفته و میخواهد به دنیا الگو بدهد، از آنچه که در قرآن و در اسلام هست اگر آن روز ظلم انجام بگیرد چه در حیطهٔ قضاوت و دادگستری‌ها چه در حیطه اداری، چه در روابط معمولی افراد جامعه با هم - دو تا همسایه، دو تاهمکار، دو تا رفیق به هم ظلم کنند به هم بد بگویند، حق یکدیگر را ضایع کنند _این همیشه بد است؛ اما آن وقتی که ما می‌خواهیم با جامعه خودمان نمونه عدل علی علیه‌السلام را نشان بدهیم، این گناه بزرگتری است، این ظلم مضاعفی است جایز نیست که مطلقاً جامعه اغماض بکند از چنین گناهانی.

اقتدار ملی را باید تأمین کرد اقتدار ملی با چه تأمین میشود؟ با علم، با اخلاق در اخلاق ما نباید نمره کم بیاوریم ما پیغمبرمان معلم اخلاق است پرچم تهذیب و تکمیل اخلاق را پیغمبر برافراشته و رسالت پیغمبر اعلام کرده ما باید در اخلاق دچار عقب ماندگی نشویم رفتارهای اجتماعی،انضباط، وجدان کاری، روح دینداری - که بعضی آدمهای بی‌انصاف این روح دینداری جوانهای ما را در معرض تطاول قرار دادند دستخوش غارت کردند بنام‌های بی‌محتوا و بی‌منطق، به نام آزادی_ حفظ روح دین‌داری، اینها از پایه‌های اقتدار است قانون گرایی.

وَ اَنّ الرّاحِلَ إِلَيكَ قَريبُ المَسافَةِ آن کسی که به سمت تو بیاید، پروردگارا، راهش نزدیک است. عمده، عزم کردن، حرکت کردن، همت گماشتن است و انک لا تَحتَجِبُ عَن خَلقك الا أن تَحْجُبَهُمُ الأعمال دونک ما به دست خودمان، با خطاهای خودمان فاصله ایجاد میکنیم بین خودمان و خدا. خدای متعال فاصله ای با ما ندارد راه نزدیک است.

استغفار، موجب می‌شود که انسان بتواند توبه کند چون توبه فقط طلب مغفرت نیست؛ توبه برگشتن از راه خطاست. قدم اول این برگشتن، این است که انسان از خداوند طلب مغفرت کند.

چنانچه قرار شد یک نفری اغواگرانه آن مطلبی را که در حوزه تخصصی بایستی به بحث و جدل و استدلال طرفینی گذاشته بشود این را بیاورد برای عامه مردم به شکل اغواگری بیان کند؛ نه دیگر، این شد اغواگری آزادی بیان این نیست؛ به خصوص نسبت به مسائل اصولی و اساسی

خداوند باب توبه را باز کرده است به روی بندگان، تا بندگان بتوانند در راه کمال پیش بروند و گناه آن‌ها را زمین‌گیر نکند؛ چون گناه، انسان را از اوج اعتلای انسانی ساقط میکند.

اگر توفیقی پیدا شد این توفیق نشانۀ رحمت الهی است. اگر توانستید یک استغفاری از دل برآورید و عزمی بکنید، حرکتی بکنید بدانید که توفیق الهی و توجه الهی شامل حال شماست، شما دارید جذب می‌شوید شما را دارند جذب می ‌کنند، می‌کشند خدا در موارد متعدد توبه را به خودش نسبت میدهد ثُمَّ تَابَ عَلَيهِم لِيَتوبوا خدا توبه کرد تا انسانها توبه کنند توبه یعنی چه؟ یعنی توجه، برگشت. خدا به شما عطف توجه کرد این موجب شد که شما هم به خدای متعال دلتان متمایل بشود تا که از جانب معشوق نباشد کششی کوشش عاشق بیچاره به جایی نرسد