بریده‌های کتاب در ماگادان کسی پیر نمی شود (یادمانده های دکتر عطاء صفوی از اردوگاه های دایی یوسف)

با دیدن فجایع و ظلم‌های رضا‌ خان، شعار‌های عدالت‌خواهانه حزب توده و کمونیست‌ها چطور می‌توانست برای ما جاذبه نداشته باشد؟

تمام دیوار‌های اتاق پر از خط و اسم‌های زندان‌های قبلی بود. مسئولیت بازداشتگاه مطمئن بودند که کسی نمی‌تواند از دستشان فرار کند و به این نوشته‌ها اهمیت نمی‌دادند و آن‌ها را پاک نمی‌کردند و حقیقتا هم همینطور بود.

بعد‌ها در ماگادان به خودم می‌گفتم: ای کاش در ایران دستگیر و اعدام می‌شدم، اما گرفتار این سیستم لعنتی و این انسان‌های وحشی‌تر از حیوان نمی‌شدم.

کمونیست‌ها تمام اعتراضات و مبارزات مردم را به نام دشمنان خلق با بی‌رحمی هرچه تمام‌ سرکوب کرده بودند، و خداوند غداری بنام استالین پیدا کرده بودند که بیشتر از خدای خود از او می‌ترسیدند.

علی میانجی گفت:《 من در ایران به خاطر توده‌ای بودن زندانی بودم، حالا در این کشور سوسیالیستی هم باید در زندان باشم؟》 سادگی ما را نگاه کن!

یکی از روسای زندان در ماگادان می‌گفت:《 تنها کار کردن شما برایمان مهم نیست، بلکه عذاب و درد و شکنجه روحی و مرگ تدریجی شما برایمان اهمیت دارد.》

از دیدگاه دستگاه استالینی همه زندانیان سیاسی دشمن خلق و یا خائن به سوسیالیسم محسوب می‌شدند، ولی جانی‌ها جز ء مجرمین اجتماعی بودند و نسبت به زندانیان سیاسی از موقعیت بهتری برخوردار بودند.

یکی از زندانیان می‌گفت:《 اگر خانواده نداشتم، خود را راحت می‌کردم. اما هنگامی که بازجو بخواهد در مقابل چشمان تو به دخترت تجاوز بکند، چگونه می‌شود مقاومت کرد؟》

در این سلول‌ها زندانیان بوسیله یکدیگر شکنجه می‌شدند‌. جا نبود و زندانیان به ناچار از روی یکدیگر راه می‌رفتند.

اردوگاه‌ ما در اواسط سال ۱۹۴۹ بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ نفر زندانی داشت، اما در سال ۱۹۵۱، فقط ۳۰۰ یا ۴۰۰ نفر زنده مانده بودند و بقیه نابود شده بودند.

رئیس زندان می‌گفت:《 زندانی شماره ۳۲۵، برای شما از مسکو هدیه‌ای آماده است، به محکومیت شما پنج سال افزوده شده است!》

روز‌ها می‌گذشت، آن هم چگونه؟ کاش بدبخت ترین سگ ایران بودم، اما گذارم هیچ وقت به ماگادان نمی‌افتاد.

جسد صد‌ها هزار زن و مرد و پیر و جوان زیر یخ‌های ابدی کولیما می‌پوسید و هنوز میلیون‌ها نفر با اتهام‌های ساختگی در اردوگاه‌ها جان می‌کندند و صد‌ها هزار نفر دوران تبعیدی خود را می‌گذراندند.

هنوز هم از دیدن یادبود‌های باشکوه دوران استالین غمگین می‌شوم و به فکر انسان‌هایی می‌افتم که هنگام ساختن‌ آن‌ها جان خود را از دست داده بودند.

جان سختی انسان را نگاه کن! به مدت ۷ سال در قطب شمال در ۵۰_۴۰ درجه زیر صفر کار کردم، و حالا باید در ۵۰_۴۰ درجه بالای صفر پنبه بچینم!

دهقانان در واقع به نوعی برده دولت بودند و در تمام دوره استالین شناسنامه‌ای در دست نداشتند. در واقع پایشان به کالخوز میخکوب شده بود و کسی از آن‌ها نمی‌توانست در شهرها برای خود کاری دست و پا کند. در زمان خروشچف بود که دهقانان شناسنامه دریافت کردند.

جوانی شمع ره کردم که جویم زندگانی را نجستم زندگانی را و گم کردم جوانی را