بریده‌های کتاب دو امام مجاهد: امام حسن و امام حسین (ع): شش گفتار از آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی) در تحلیل مبارزات سیاسی حسنین (ع)

از نظر عموم مطالعه کنندگان یا اکثر مطالعه کنندگان، «صلح» در جمله ى «صلح امام حسن»، به معناى تسلیم و سازش فهمیده میشود؛ خیال میکنند که صلح امام حسن یعنى تسلیم شدن امام حسن در مقابل معاویه، یا سازش امام حسن با معاویه بن ابى سفیان. و خیلى روشن است که سازش امام حسن با معاویه بن ابى سفیان براى هیچ انسانى _ نه هیچ مسلمانى یا هیچ شیعه اى _ قابل قبول نیست، قابل فهم نیست. ولیکن صلح به معناى سازش و تسلیم نیست؛ صلح امام حسن به معناى متارکه ى موقّت جنگ است براى آمادگى جهت ضربت زدن قاطع تر.

براى ما امام یعنى کسى که کوچک ترین حرکاتش معنادار و جهت دهنده است و درس می‌دهد.

و امام حسن حاضر شد خود را و نام خود را و وجهه ی خود را و محبوبیت خود را در میان دوستان نزدیکش، فدای مصلحت واقعی بکند؛ حاضر شد که او را نشناسند، برای اینکه اسلام را بشناسند و اسلام بماند.

اگر امام مجتبىٰ کشته میشد، امروز از اسلام یا نامى نبود یا اگر نامى بود، شخصیّت اوّل اسلام معاویه بن ابى سفیان بود. و شما میدانید اسلامى که شخصیّت اوّلش و مرد اوّل یا دوّمش معاویه بن ابى سفیان باشد، یعنى آن اسلامى که شالوده ى کاخ سبز است؛ یعنى آن اسلامى که زیربناى فکرى و فلسفىِ تبعیض نژادها و تبعیض طبقات و اختلاف طبقاتی است؛ یعنی آن اسلامی که پشتوانه ی ظلم است،آن اسلامی که پشتوانه ی قدرتهای جبار و طاغی و غاصب است؛آن چنان اسلامی برای بشریت باقی می ماند

ای کاش فکر اسلامی در میان مردمی پیاده بشود که این مردم از روح اسلام، از اسلام، مطلقا خبری نشنیده باشند. در میان این‌چنین مردمی، فکر اسلامی خیلی به آسانی بیشتری پیاده می‌شود تا در میان مردمی که از اسلام یک چیزهایی می‌دانند، یک دریافت‌های غلطی دارند، یک مسائلی را از اسلام فهمیده‌اند، اما همه‌ی اسلام را نفهمیده‌اند، روح اسلام را نفهمیده‌اند. زدودن کج‌بینی‌ها و جایگزین کردن واقعیات و حقایق به جای آن‌ها، مشکل‌تر است تا اصل اظهار حقایق و بیان آنچه هست. کار امیرالمومنین این کار اولی بود.

مسئله ى پایبند بودن به اصول یک مسئله‌اى است که از تمام مصالح موسمى بالاتر است. معنى ندارد آن کسى که معتقد به توحید است، به عنوان شیوه‌ى کار و به عنوان تاکتیک کار، حتّى یک مورد یک عمل شرک آلود و شرک آمیز را [قرار بدهد]؛ معنى ندارد. این ضدّیّت با اصول است.

مسئله‌ی قیام اباعبدالله مسئله عشق و عاشقی و این حرفها هم نیست؛ مسئله‌ی یک مسئولیت است، یک وظیفه است، یک کشش و جذبه‌ی فکری و اندیشه‌ای و ایدئولوژیکی است، یک رسالت است. ۲۶۶

شهادت یعنى مرگِ زندگى بخش؛ یعنى جان دادن و جانی به اجتماع دمیدن.

شهید کیست؟ شهید آن کسی است که جان خود را مایه میگذارد، خون خود را میریزد، برای ابقای فکر و ایده ای که به آن احترام میگذارد.

آن روز هم مردم فکر نمیکردند- حسین بن علی می آید می ایستد، دارد حرف میزند باهاشان، یک جعلّق احمقِ قدّاره بندی میگوید به حرفش گوش نکنید، هلهله کنید؛ بنا میکنند هلهله کردن. آخر نمیگویند با خودشان چرا هلهله کنیم؟ ما که میخواهیم بکشیمش، خیلی خب، حالا ببینیم چه میگوید؛ حرفش را حاضر نیستند گوش کنند؛ این بی شعوری است، بی درکی است، اندیشه نکردن است، تعقل نکردن است. و چه میکشد جامعه‌ی اسلام از تعقل نکردن.

معاویه اصول را قبول نداشت تا پابند به آن اصول باشد. امّا در دستگاه امیرالمومنین و دستگاه امام حسن، اصول، هم مورد قبول است و هم بشدّت و با سخت گیرى مورد عمل

ما اگر خودمان را پیرو حسین (ع) می‌دانیم، باید بدانیم که حسین چه کرد؛ بعد از آنکه دانستیم چه کرد، درصدد برآییم که تشیّع خود و پیروی خود را نسبت به آن بزرگوار ثابت کنیم؛ معنای شیعه بودن این است؛ معنای ولایت این است.

دست دشمن کوشش میکند تا چهره ى واقعى و اصیل حادثه ى صلح را از نظر مردم پوشیده بدارد و صلح امام حسن را به معناى فروش خلافت یا گریختن از میدان جنگ یا ترسیدن از مرگ یا عشق به ادامه ى زندگى وانمود کند.

پیغمبر به فاطمه‌ى زهرا _ که دختر خودش بود، فرزند بلاواسطه اش بود _ گفت: «إنّى لا أغنى عنک من الله شیئا.»؛اى فاطمه! من در پیش خدا به درد تو نمی‌خورم؛ برو خودت، خودت را بساز و عمل کن. امروز حالا می‌خواهند ثابت کنند بنده که سلسله‌ى نسبم با سى واسطه به امام سجّاد می‌رسد، به جهنّم نمی‌روم، چون سیّدم و اولاد پیغمبرم! پیغمبر خلاف این را به فاطمه گفت و ائمّه زیاد گفتند.

صلح به معنای سازش و تسلیم نیست؛ صلح امام حسن (علیه السلام) به معنای متارکه موقت جنگ است برای آمادگی جهت ضربه زدن قاطع تر.

در نامه ای که معاویه به مناسبتی می نویسد به زیاد ابن ابیه، میگوید حسن فرزندِ آن کسی است که هر کجا میرفت، مرگ با او و پا به پای او میرفت؛ مرگ با او میرفت. " شیر را بچه همی ماند بدو."