بریده‌های کتاب تفسیر سوره منافقون

علت اینکه مومنین دچار نفاق می‌شوند و تدریج آن شمع ایمان در دل آنها کم فروغ و کم فروغ و کم فروغ می‌شود تا خاموش می‌شود این است که از یاد خدا غافل می‌شوند. خدا انسان را دچار انحراف می‌کند، دچار گناه می‌کند؛ این گناه به تدریج انسان را از آن مسیری که داشت با توجهی که به خدا داشت باز می‌دارد و غفلت در انسان ایجاد می‌کند؛ غفلت که ایجاد شد ایمان دیگر وجود ندارد...

شما خیال نکنید که بدون فداکاری، بدون تلاش، بدون مجاهدت، خدا چیزی به انسانی در دنیا خواهد داد؛ ابدا.

آن جاذبه‌هایی که آدم را اول بار به طرف ایمان جذب کرده بود، بعد از آنکه انسان به سمت دنیاخواهی رفت، دوباره دیگر به طرف ایمان جذب نمی‌کند.

ایمان حرکت دارد، ایمان سکون ندارد؛ نمی‌شود مومن شد و مثل سنگ یک جا ماند. ایمان با یک حرکت همراه است؛ اگر مومن شدیم باید حرکت کنیم.

یاد خدا چیزی است که اگر از دل انسان رفت، انسان بدبخت می‌شود. اولِ انحراف مومنین آن وقتی است که از یاد خدا غافل می‌شوند. علت اینکه مومنین دچار نفاق می‌شوند و تدریجا آن شمع ایمان در دل آنها کم فروغ و کم فروغ و کم فروغ می‌شود تا خاموش می‌شود، این است که از یاد خدا غافل می‌شوند. غفلت از یاد خدا انسان را دچار انحراف می‌کند، دچار گناه می‌کند؛ این گناه به تدریج انسان را از آن مسیری که داشت و توجهی که به خدا داشت بازمی‌دارد و غفلت در انسان ایجاد می‌کند؛ غفلت که ایجاد شد، ایمان دیگر وجود ندارد.

قوانین این عالم جوری تنظیم شده که این عالم خواهی نخواهی به سمت اهداف الهی دارد پیش می‌رود. خرابکاری‌ها ممکن است حرکت جهان را اندکی کُنْد کند اما هرگز حرکت جهان را برنمی‌گرداند.

قوانین آفرینش در جهت مومن‌تر شدن است. اگر انسان‌ها، جوامع، خودشان را با این قوانین وفق دادند، حرکت زندگی آسان خواهد شد.

معنای استکبار اجتماعی این است که در جامعه یک گروهی، جمع خودشان را از جمع‌های دیگر و از عامه مردم برتر بشمارند و این برتر شمردن منتهی بشود به اینکه امتیازات گوناگون اجتماعی را به خودشان اختصاص بدهند.

دشمن‌ترین دشمنها آن دشمنی‌ است که انسان خودش را از او برحذر نمی‌دارد.

انسان البته وقتی گناه زیاد بکند و تخلف از امر الهی بکند، به تدریج این حالت برای او پیش می‌آید؛ بایستی ما به خدا پناه ببریم. انسان به تدریج با انجام کارهای مخالف با تکلیف الهی به آنچنان حالت روانی دچار می‌شود که بعد دیگر به هیچ وجه قابل هدایت نخواهد بود و اصلاً هیچ حرفی در او اثر نمی‌کند... إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِي ٱلْقَوْمَ ٱلْفَٰسِقِينَ(٦)، فسق خارج شدن از دین است به آن صورتی که دیگر امکان بازگشت نیست.