بریده‌ای از کتاب روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون؛ آسمان به زمین الصاق شد؛ از آغاز تا پایان قرون وسطی اثر خانه فرهنگ و هنر سافیا

امام علی (ع) به فرزندشان امام حسن (ع) می‌فرمایند: «پسرم، من هر چند با کسانی که پیش از من زیسته‌اند، زندگی نکرده‌ام ولی در اعمال ایشان نظر کردم و در اخبار ایشان اندیشیده‌ام، تا آنجایی که گویی من همانند یکی از آنها شده‌ام. بلکه گویا در اثر آنچه که به من از امور ایشان رسیده است، با همه ایشان از نخست تا آخر زیسته‌ام.» حضرت {امیرالمومنین} نتیجه تأمُّل در آثار گذشتگان را همدلی و درک کامل از انسان‌های پیشین می‌داند. اسلام و اولیای الهی نه تنها تاریخ را معرفت زا می‌دانند، بلکه آن را یکی از راه‌های اصلی تفکر، تذکر، شناخت و کلید فهم موضوعات معرفی می‌کنند.