بریده‌ای از کتاب روایت مطهر: تاملی در اندیشه های شهید مطهری مباحث خانواده و روابط زن و مرد اثر حسین سوزنچی

11

1

(0/1000)

نظرات

درحالی که اصل مهریه در فرهنگ غرب وجود ندارد؛ چجوری نوع مواجههٔ در جامعهٔ ما، ناشی از غلبهٔ تفکر غرب دونسته شده؟
3

0

ملازمه‌ای وجود نداره. نیاز نیست یک موضوع یا مسئله یا شیء توی فرهنگ دیگه‌ای هم عیناً وجود داشته باشه تا نکاه اون‌ها رو اخذ کنیم. نکته اینه که فرهنگ دیگه، نوع نکاه خاصّی به ازدواج و خانواده داره، که توی جاهای مختلف، اثر خودش رو می‌ذاره. حالا شاید اون‌ها مهریه نداشته باشن؛ امّا اگه جایی دیگه (مثل ایران) وجود داشته باشه و ایرانی‌ها تفکر غرب رو بگیرن، می‌تونن با تفکر غربی به قضیه نگاه کنن؛ چون تفکرها «لازمه» و «پیامد» دارن، هرچند بعضی‌ها ازش غافل باشن یا اون لازمه، عملی نشده باشه، تا جایی که توی بعضی از بحث‌های علمی، یکی از انواع نقد تفکرات همینه که پیامدها و لازمه‌های باطل اون رو پیدا کنن و به صاحب تفکر نشون بدن (توی فضای حوزه، به این نوع نقد میگن: یافتن تالیِ فاسد).
شاید از همین جهت باشه که نویسنده گفته «ناشی از غلبهٔ تفکر غرب»، نه «ناشی از عملکرد غرب». 

0

علاوه بر این، نکته‌ای وجود داره که نویسنده توی جایی دیگه بهش اشاره کرده، هرچند چندان تفصیل نداده بهش: شاید فهم اشتباهِ بعضی عبارت‌ها توی روایات یا کتاب‌های فقهی، توی چنین نگاهی به مهریه، مؤثر بوده باشه؛ چون توی این عبارت‌ها (به ویژه عبارت‌های روایی) سخن از این گفته شده که مرد خریدار زن هست و مثل این‌ها. چنین عبارت‌هایی، این رو می‌تونه به ذهن متبادر کنه که ازدواج هم یه معاملهٔ معاوضی هست، مثل خرید و فروش، به این نحو که مهریه، عِوَضِ بهره‌برداری جنسی مرد از زنه (مهریه در برابر تمتّع جنسی، همون طور که توی خرید و فروش می‌شه ملکیّت مبیع در مقابل ملکیّتِ ثمن)؛ امّا از نظر فقهی، نمی‌شه چنین برداشتی رو از این عبارت‌ها پذیرفت، بلکه باید اون‌ها رو مجازی دونست. نویسنده این مسئله رو به نحو مختصر ذکر کرده و الآن هم مجال زیادی نیست تا حقیر بخوام مسئله رو باز کنم؛ امّا اجمالِ مطلب اینه که عقد نکاح واقعاً یه «عقد معاوضی» مثل عقدهای معاوضی دیگه نیست و تفاوت‌هایی داره با اون‌ها. 

0

در این زمینه، مقاله‌ای با عنوان «بررسی ماهیت فقهی و حقوقی مَهریه» به قلم عزیزالله فهیمی و داوود بصارتی در مجلهٔ معرفت حقوقی (سال اول، بهار و تابستان 1391، شماره 3) چاپ شده که برای مطالعه توصیه می‌شه.
https://ensani.ir/fa/article/download/328771 

0