بریده‌ای از کتاب نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران: مروری بر روشنفکری در غرب، پیدایی روشنفکری در ایران و نسل اول روشنفکری مشروطه اثر شهریار زرشناس

روشنفکری در معنای افواهی و رایج آن، مترادف با داشتن تحصیلات و اطلاعات، خوش فکر بودن یا به اصطلاح((داشتن فکر باز)) و نظایر اینهاست، اما اگر به یک بررسی عمیق و تحلیلی-تاریخی بپردازیم، در می یابیم که روشنفکری یک تعریف و معنای تخصصی دارد. در تعریف تخصصی(که معمولاً در کاوش های فلسفی و تئوریک، تاریخی و فرهنگی، جامعه شناختی و سیاسی، این تعریف مورد نظر است)، روشنفکری بیانگر یک جهت گیری و جریان تاریخی_فرهنگی تجسم روح مدرنیته و جهان نگری ((عصر روشنگری)) است. در معنای تخصصی، روشنفکری عبارت از جهان نگری و اندیشه ای است که تبلور روح اومانیستی و سکولاریستی مدرنیته در دوران تثبیت آن [دوران موسوم به ((عصر روشنگری))] است.