بریده‌ای از کتاب روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون؛ آسمان به زمین الصاق شد؛ از آغاز تا پایان قرون وسطی اثر خانه فرهنگ و هنر سافیا

ج_ با ابلاغ دعوت الهی انسان‌ها یا مطیع آن می‌شوند یا با آن مخالفت می‌کنند. آنها که مطیع‌اند با همکاری هم زمینه عبادت بیشتر را برای خود و دیگران فراهم می‌کنند. مخالفان دعوت الهی هم زمینه مخالفت با دستورات او و طغیان را مهیا می‌کنند. حاصل این همکاری‌ها را تمدن یا یک دوره تاریخی می‌نامیم. بر این اساس می‌توان گفت در واقع دو نوع تاریخ بیشتر نداشته‌ایم : تاریخ الهی و تاریخ شیطانی. تمدن‌هایی که ما بررسی می‌کنیم چه در این دوره چه در مجموعه‌های دیگر، تجلیات این دو گونه‌اند. هر چند ممکن و طبیعی است که در یک تمدن خدامدار هم معصیت شود یا در یک تمدن شیطانی هم عبادت خدا انجام شود، اما آنچه که مهم است صورت کلی و نوع آن فرهنگ و تمدن است.