بریده‌ای از کتاب پیامبری و قرارداد (نظریه ای درباره سیره حکمرانی) اثر داوود فیرحی

نکته جالب آن این است که پیامبر حتی در غدیر مردم را مجبور نمیکند که حضرت علی را بپذیرند! چرا که اساساً شبکه قرارداد مبتنی بر رضایت است و اگر پیامبر میخواست اجباری کند اعتماد به سیستم فرو می پاشید و سیستم متلاشی میشد؛ بنابراین پیامبر نمیتوانست و نمیخواست که کسی را به این کار اجبار کند اما همه جا توصیه میکرد که اگر این اتفاق بیفتد سیستم قرارداد مدت بیشتری می تواند دوام بیاورد و سپس تبدیل به عادت مردم میشود و نیاز به نگهبان و مراقب ندارد. این همان چیزی است که در ادبیات اسلامی به آن سنت می گویند. سنت یعنی راه و روشی که تبدیل به عادت شده است. سنت چیزی است که از بخش خودآگاه انسانها و جوامع عبور میکند و به ناخودآگاه آنها وارد میشود و وقتی که تبدیل به سنت شد و در ناخودآگاه جای گرفت دیگر نیاز به فکر کردن ندارد و خود به خود جاری و ساری می شود. تنها شیعیان هستند که سنت را اعم از پیامبر و امام میدانند و راه و روش امام را در ادامه الگوی حکمرانی پیامبر در نظر میگیرند...