معرفی کتاب خوبی، الزام اخلاقی و امرالهی: بررسی تطبیقی آرای آدامز و متفکران شیعه اثر محمود مروارید

خوبی، الزام اخلاقی و امرالهی: بررسی تطبیقی آرای آدامز و متفکران شیعه

خوبی، الزام اخلاقی و امرالهی: بررسی تطبیقی آرای آدامز و متفکران شیعه

محمود مروارید و 1 نفر دیگر
4.8
2 نفر |
1 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

0

خوانده‌ام

2

خواهم خواند

3

شابک
9786005570717
تعداد صفحات
296
تاریخ انتشار
1389/9/14

توضیحات

        بررسی نظریه «امر الهی» «روبرت آدامز» است، که ضمن بحث از حسن و قبح، ماهیت خوبی و الزام اخلاقی را واکاوی نموده، و به مقایسه آن با نظرات اندیشمندان شیعی و اشعری پرداخته است. نزاع شیعه و اشعری در مساله «حسن و قبح» و الزام اخلاقی از یک سو و فرمان های خداوند از سوی دیگر یکی از کهن ترین مسایل علم کلام می باشد که نظریه آدامز به عنوان راه سومی برای حل این مساله مطرح شده است. نظریه وی در باب خوبی، به مواضع عدلیه در بحث حسن و قبح نزدیک شده و در مورد «الزام اخلاقی» در یکی ازسه مولفه اصلی نظریه خود، اشعری مسلک باقی مانده است. متفکران شیعی و آدامز در پیش فرض های زیادی، از جمله واقع گرایی و شناخت گرایی در اخلاق، باور به وجود خداوند و باور به خوبی و عدالت نامتناهی خداوند با یکدیگر اشتراک دارند و اختلاف میان آن ها، از مباحث فلسفه زبان سرچشمه می گیرد و لذا به بررسی ریشه های معناشناختی این اختلاف نیز پرداخته شده است. از نظریات شیعه پیرامون حسن قبح، نظریه مشهور متکلمان و آخوند خراسانی و در باب الزام، نظریه مشهور متکلمان، به دلیل شباهت بیشتر با نظریه آدامز انتخاب شده  است.
      

یادداشت‌ها

          این کتاب را نخوانید مگر اینکه از جمله کسانی باشید که سرتان برای بحث‌های فنی فلسفه درد می‌کند! ۱-فلسفه اقسامی دارد که برخی‌ها با زندگی روزمره و تجارب شخصی و جمعی مرتبط است و برخی دیگر با دلیل‌آوری‌های پیچیده و گره‌خورده. این کتاب قطعا از دسته‌ی دوم است. گاهی مسیر استدلال‌ها و نقد استدلال‌ها آنقدر طولانی است که ممکن است فراموش کنید که اصلا قصد ابتدایی نگارندگان چه بوده است. اما با این حال مسیر فهم اموری از جمله «ماهیت خیر» را هموار می‌سازد. 
۲-این کتاب برخلاف آثار دیگری که با تم تحلیلی در بازار نشر موجود اند، پژوهشی است؛ یعنی قرار نیست صرفا گزارشگر پژوهش‌های جا افتاده‌ در حوزه‌ی خاصی از فلسفه باشد. خواندنش صرفا به قصد لذت چندان لذت‌بخش نیست و اگر درباره‌ی موضوع کتاب مسئله‌مندید احتمالا از سر و کله زدن نگارندگان با مسائل حظ وافی خواهید برد. مثل همه‌ی آثار پژوهشی دیگر بهتر است آموزش‌دیده به مصاف این کتاب بروید نه به قصد آموزش.
۳-بالاخره ماهیت خیر و الزام چیست؟ پاسخ نهایی روشن نیست(یعنی اگر روشن بود عجیب بود) اما مطالعه‌ی این اثر به ما کمک می‌کند که بتوانیم خیلی دقیق‌تر به آن فکر کنیم. با اینکه موضوعی هم هست که با اهداف زندگی‌ ما گره خورده و فهم این موضوع بر سبک زندگی ما هم اثر می‌گذارد اما درگیر شدن با محتوایش کار هرکسی نیست و مخاطب عمومی ندارد(یا بهتر بگوییم مخاطب عمومی را به زحمت می‌اندازد). اگر از من بپرسند می‌گویم کتاب آخوندی و آخوندپسند است؛ از جهت جنس مسائل موجود و نیز عمقی که به آن‌ها پرداخته شده.
۴-احتمالا با یک بار خواندن عمق مطالب آن روشن نمی‌شود. من در مدت زمان نسبتا طولانی آن را خواندم(شاید مجموعا به مدت یک سال اما نه با شدت ثابت) و سعی کردم در جزئیات آن غرق شوم اما حس می‌کنم لازم است در مدت زمان کوتاه هم دوباره با آن مواجه شوم. مواجهه‌ای برای جمع‌بندی و به هم چسباندن همه‌ی قطعات پازل. نقطه‌ی ورود من به ماهیت خیر، مواجهه‌ی من با دخیل بودن خیرها در فهم فضائل بود بنابراین لااقل در همین یک فقره باید با دست پر به نظریه فضیلت برگردم و یافته‌هایم از خیر را به آن زمینه‌ی فکری بدوزم.
۵-راهی که مؤلفین به اقتفای رابرت آدامز رفته‌اند در نهایت راهی میانه‌ است اما تمایل‌شان به سنت شیعه و نیز دفاع از آن پررنگ است. آنطور که من برداشت کرده‌ام مسامحت آدامز در موضوع را به نوعی کامل‌کننده دیدگان شیعیان اصولی می‌دانند و برتری آن(نظریه آدامز) را به بهره‌مندی از پیش‌زمینه‌های فلسفی در فلسفه زبان نسبت داده‌اند. البته برتری‌های آدامز به همین هم محدود نیست و با دقت‌نظری که در جدا کردن تحلیل «خیر» و «الزام» به خرج داده از بسیاری از خطاهای فکری(من جمله مشکل دوری بودن در فهم خیر و الزام) جلوگیری کرده است.
        

31