شعر، به عنوان بستری که بخش بزرگی از اندیشه های ایرانی در آن جاری شده و به نمایش درآمده، از ابتدا دو شاخه را شاهد بوده است؛ شاخه ای که بنای آن تمرکزگرایی در اندیشه و عمل بوده و شاخه ای که بر تکثیر تکیه داده است. این دو جریان از گذشته های دور شکل گرفته و در شعر معاصر خود را نمایان ساخته است.کتاب (ایدئولوژی و ادبیات) شامل مقاله هایی است که در چارچوب جامعه شناسی ادبیات، سعی دارد نشان دهد که بخش بزرگی از اندیشه های شاعرانی که از رهایی و آزادی و انسان متعالی و جامعه آرمانی سخن می گفتند و در برابر استبداد قرار داشتند، خود عمیقا مستبد و مبتنی بر تمرکزگرایی بوده اند.