"جدی گرفتن زندگی را با جدی گرفتن رمان‌ها در جوانی‌ام آموختم"
همین یک جمله مرا از این کتاب بس :)
کتاب بیشتر درباره‌ی ارزش رمان‌خوانی است و گه‌گاه گریزی نیز به نکات رمان‌نویسی می‌زند اما خب در این مسیر دچار پرگویی و تکرار می‌شود و بیش از اندازه به بدیهیات می‌پردازد. در کل شنیدن تجربیات و مقایسه‌هایش خالی از لطف نیست.
        

          نقاشی با کلمات

برای معرفی این کتاب به دو نفر نیاز داریم: رمان‌خوان و رمان نویس. می‌خواهیم ببینیم «هنگام مطالعه‌ی رمان در ذهن ما چه اتفاقی می‌افتد؟» و آیا نویسنده «واقعاً این ماجراها را از سر گذرانده؟» اگر چنین پرسش‌هایی برایتان جذاب است شما رمان‌خوان مورد نیاز معرفی ما هستید:
سراغ قفسه‌ی کتاب‌تان می‌روید. رمانی را انتخاب می‌کنید. یا آن‎را قبلاً خوانده‌اید ــ شاید تحت تأثیر معرفی‌های تبروار یکی از نویسنده‌های همین کتابخانه ــ یا هرگز نخوانده‌اید. مهم نیست.
نویسنده‌مان (که جایزه‌ی نوبل ادبیات را هم برده) پشت میز کارش می‌نشیند و می‌خواهد تصاویر اشیا و اشخاصی را که در ذهنش تصویر کرده، به واژه تبدیل کند. در واقع ایشان علاقه‌ی زیادی به نقاشی با واژه‌ها دارند. اشاره می‌کنند که می‌خواهند خودشان مستقیماً به مطلبی اشاره کنند: «هنگام نوشتن نخستین انگیزه‌ی قوی درونم “دیدن” به‌واسطه‌ی “کلمات” است.»
تا نویسنده‌مان نقاشی‌اش را شروع کند شما کتاب را برمی‌دارید، اسامی روی جلد را می‌خوانید. ذهن‌تان از همین حالا در خدمت واژه‌ها قرار گرفته است: واژه‌ها را یکی پس از دیگری می‌خوانید. انگار درون انبوهی از درختان قدم می‌زنید و شاخ‌برگ‌ها را به کناری می‌رانید تا به آن چشم‌انداز کلی نزدیک شوید.
رمان‌نویس هم بیکار ننشسته. از درون رمان حواسش به شما هم هست. اما نویسنده‌ی ما درون رمان چه می‌کند؟ ایشان دوست دارند این سؤال را خودشان بدون دخالت من پاسخ بدهند: «وقتی درون یک رمان هستیم ذهنمان کارهای زیادی می‌کند… برخی نویسندگان هنگام نوشتن رمان متوجه تکنیک‌هایی که به کار می‌برند و اعمالی که با ذهنشان انجام می‌دهند… نیستند». ایشان رمان‌نویس و رمان‌خوانی را که به جنبه‌ی ساختگی رمان و تکنیک‌های آن اهمیتی نمی‌دهد، رمان‌خوان یا رمان‌نویس «ساده‌نگر» می‌نامند.
شما هم همراه با رمان‌نویس درون رمان بوده‌اید. گاهی حواستان به تکنیک‌ها و شگردهای رمان‌نویس نیست و ساده‌نگرانه پیش می‌روید و گاهی به شیوه‌های مورد استفاده در رمان حساس‌اید و کارکردهای ذهنی خودتان و نویسنده را تحلیل می‌کنید. رمان‌نویسِ ما از پشت میز کارشان می‌گویند که این نوع رمان‌نویس و رمان‌خوان حواس‌جمع را «اندیشمند» می‌نامند.
نویسنده در این کتاب، ذهن درخشانش را گاهی در نقش رمان‌خوان و گاهی هم در نقش رمان‌نویس قرار داده و فرایند خواندن و نوشتن را با استعاره‌های محبوبش یعنی «نقاشی» و «موزه» در قالب شش درس‌گفتار به زیبایی تشریح کرده است.
        

          این کتاب چند درس‌گفتار از اورهان پاموک درباره‌ی رمان‌نویسی و تجربه‌ی زیستن با رمانه. عنوان کتاب پاسخیه به مقاله شیلر، «درباره شعر ساده و شعر احساسی»، که پاموک این تقابل رو در رمان پیاده می‌کنه و می‌گه رمان‌نویس ساده‌نگر از اینکه می‌تونه تماما آنچه در ذهن داره رو با کلمه بیان کنه مطمئنه و به سادگی این کار رو می‌کنه، اما رمان‌نویس اندیشمند دائما در تردیده و نوشتن براش طبیعی و بدیهی نیست. به نظر پاموک تلفیق این دو تا می‌تونه یه رمان خوب در بیاره. 
میون نکات متفاوتی که تو این کتاب مطرح می‌شه، چیزی که ازش برمی‌دارم توجه پاموکه به تصویرسازی، بیان احساسات در رمان و مهم‌تر از همه، اشیا. پاموک از این حرف می‌زنه که بدون فزونی ثروت ناگهانی در اروپای میانه سده نوزده که منجر به ورود اشیاء کثیری به زندگی روزمره آدم‌ها شد، هنر رمان در قرن نوزده نمی‌تونست این چنین پیشرفت کنه. اون تاثیر اشیاء رو زندگی و منزلت افراد و به طبع اون تاثیرش در رمان رو بررسی  میکنه. هر نویسنده به نحوی متفاوت از این اشیاء استفاده میکنه تا شخصیت‌ها و فضای خودش رو بسازه. 
نکته قابل توجه دیگه تو این کتاب، فهم پاموک از رمان سیاسیه. به نظر اون رمان‌هایی که ادعای سیاسی بودن میکنن اتفاقا چندان وضعیت خوبی ندارن. برای پاموک رمانی سیاسیه که برای شناخت «دیگری» تلاش کرده باشه. تلاش کرده باشه قصه‌ی فراموش شده یک دیگری رو روایت کنه و این دیگری میتونه از نژاد، طبقه و جنسیتی متفاوت باشه. 
وجوه مثبت این کتاب، نسبت به درس‌گفتارهایی که در مورد نوشتن وجود داره، اینه که با تجربه و روایت شخصی پیش میره و از حالت کتاب درسی کاملا خارج میشه. همچنین اینکه نه تنها از زاویه دید یک رمان‌نویس بلکه از دید یک رمان‌خوان هم نوشته شده و از این جهت تجربه‌ی خوندن رمان رو هم غنی‌تر می‌کنه.
تنها مشکلم با پاموک اینه که هنوز نسبتش رو با غرب متوجه نشدم و نمی‌فهمم به عنوان یک نویسنده ترک در نسبت با هژمونی دانش و ادبیات غرب کجا وایساده. امیدوارم بفهمم((: