نظم یک شهر را نمی‌توان بر حسب ظاهر قضاوت کرد؛ نمی‌توان گفت چون مردم توی پیاده‌روها همدیگر را تکه پار نمی‌کنند، پس شهر منظّم است. هنگامی که پایه‌های اخلاقی جامه‌ای فرو ریخت، مردم از جهت روحی همدیگر را زخم می‌زنند.

گمان نمی‌کنم که چوپان‌های مشرق زمین در بیابان‌های دور، آنقدر احساس تنهائی کنند که بسیاری از مردان و زنان، در پرجمعیت‌ترین خیابان‌های لندن و پاریس.

علت احساس تنهایی این است که ارتباط روحی بین افراد به حداقل تنزل یافته است؛ سیل جمعیت می‌بینید، ولی گوئی همه با شما بیگانه‌اند. هر کسی در اندیشه کار خود است. نگرانی، وسواس، بی‌حوصلگی و ترشروئی با زندگی شهرنشینی آغشته شده است. منتها چون شهر نشینی باید ناگزیر با مدارا و تحمل و آداب دانی و نوبت شناسی همراه باشد، از اینرو نوعی ادب ظاهری بر درون‌های ناآرام و عبوس نقاب کشیده، در حالی که تلخی سیماها و تندی نگاه‌ها از نظر پنهان نمی‌ماند.

دفاع از فرهنگ ملی بدان معنا نیست که در خود را به روی فرهنگ‌های بیگانه ببندیم ما نه میتوانیم و نه مصلحت هست که سدی در برابر فرهنگ‌های دیگر ایجاد کنیم؛ منتها حرف بر سر این خواهد بود که چه بگیریم و چگونه بگیریم.