مضامین اصلی قرآن از جمله ی مشهورترین آثار مرجع در حوزه ی قرآن پژوهی است که به قلم مسلمانی نو اندیش و تجددگرا به زبان انگلیسی انتشار یافته و در محافل آکادمیک در داخل و به ویژه در خارج جهان اسلام با اقبالی گسترده روبه رو شده است. در بسیاری از پژوهش های جدید به زبان های اروپایی-از جمله در دائره المعارف قرآن انتشارات بریل- در بحث از مفاهیم و مضامین قرآنی به این کتاب و دیدگاه های نویسنده ی آن به عنوان تلقی مسلمانان معاصر از مفاهیم قرآن استناد شده است. ارزش این کتاب به بررسی ترکیبی مفاهیم اصلی قرآن است: خدا، انسان، طبیعت، نبوت و وحی، معاد، خیر و شر و در نهایت زندگی اجتماعی. فضل الرحمان آیات را به صورت موضوعی دسته بندی می کند تا بتواند اصول و روش تفسیری اش را درباره ی هریک از این مفاهیم ارائه کند. او در این کتاب از تمام ویژگی های محققی تجددگرا به شکلی خاص برخوردار است: او رهایی از نظام طبقاتی و روابط بومی را ارزشمند دانسته، خود را با پیشرفت علمی و رفاه اقتصادی وفق داده و مهم تر اینکه مفاهیم گذشته را که با ماجرای پیشرفت مطابقت ندارد رد کرده است.